IMGP9364

jest przez to za zniewieściałego) lub kobieta podejmuje typowe męskie zajęcie — i zamiana ról powoduje cbaps-i konflikt .międzypokoleniowy.

W społeczeństwach klasowych, w których istnieje znaczna mobilność społeczna, problemy konfliktów międzypokoleniowych są czymś nagminnym. Młody człowiek porzucając pozycję społeczną rodziców, bez względu na to, czy byli chłopami, członkami klasy średniej, przedstawicielami arystokracji, czy podporządkowanej grupy rasowej lub etnicznej, musi jawnie i świadomie wyprzeć się postfiguratyw-nej kultury przekazywanej przez^-rodziców i dziadków, i na jej miejsce przyjąć nowy wzorzec kulturowy, Może to się dokonać w rozmaity sposób. W jednych społeczeństwach na przykład tam, gdzie pewna liczba mieszkańców wsi stale wyjeżdżała do miasta i przejmowała miejski styl życia, utarło się, że miejski styl życia jest czymś równoległym, a nie przeciwstawnym do stylu wiejskiego, i osoby opuszczające wieś nie zrywały więzów ze środowiskiem, w którym wyrosły. Zdarza się więc, że po latach pracy i zamieszkania w mieście drobny urzędnik powraca na wieś do domu rodziców i już do końca swych dni odżywia się tak jak jego ojciec i pod każdym innym względem zachowuje się tak jak jego owiec.

fJednakże w większości społeczeństw klasowych zmiana zawodu i statusu pociągająca za sobą również zmianę zachowania odbija się ostatecznie na charakterze jednostki.^" Zazwyczaj pierwsze zerwane ze stylem życia -rodziców wiąże się ze zdobywaniem wykształcenia. Rodzice często próbują zapewnić dziecku wykształcenie i zajęcie nie odpowiadające jego zainteresowaniom. Ostateczny wynik tych zabiegów może być różny. Gdy znaczna liczba osób w młodym wieku znajdzie się w podobnej sytuacji, służą oni sobie wzajem za wzór i odrzucają przykłady zachowania postulowane przez dorosłych ze środowiska, do którego aspirują; nauczyciele i zwierzchnicy traktowani są jako reprezentanci obcej władzy, którą należy przechytrzyć i której nie należy się podporządkowywać. Gdy jednak liczba nowicjuszy, studentów lub rekrutów jest niewielka, wzorem do naśladowania staje się dla nich zachowanie ogółu. Może się też zdarzyć, że dorastający człowiek szczególnie zaufa jednemu nauczycielowi i korzystając z jego wskazówek i poparcia bierze go na przewodnika w drodze do dorosłości.

-Ten rodzaj emocjonalnego przywiązania do dorosłego wychowawcy jest najczęściej wywołany przez głębsze zrozumienie sytuacji wychowanka; grozi mu jednak wyobcowaniem z grupy rówieśników. Traci on wówczas możliwość kierowania się w swym postępowaniu zarówno wzorem podsuwanym przez rówieśników, jak i wzorem zachowania właściwym dla niego, jako członka własnej grupy kulturowej lub własnej klasy.’Nie może się więc zwykle całkowicie zaadaptować do nowych warunków, a jednocześnie traci możliwość wzmocnienia więzi łączącej go ze społecznością, z której pochodzL Na odwrót, chłopcy i dziewczęta, którzy w nowej szkole lub na wyższej uczelni łatwo znaleźli swe miejsce, i z entuzjazmem podjęli stawiane przed nimi zadania, a nadto znaleźli łatwy kontakt z rówieśnikami,

»• 77