IMG
44

)2 STATYSTYCZNA KONTROLA JAKOŚCI

- odbiorcze badania wyrywkowe, metody Taguchi, analizę wariancji, metodę eksperymentu, metody oparte na kartach kontrolnych.

.1. Analiza Pareto¹¹⁹

Wytwarzając różnego rodzaju wyroby bardzo często mamy do czynienia z duacją, że część z nich nie spełnia stawianych im wymagań. Wady, które wodują zaklasyfikowanie określonych wyrobów do braków, zwykle są różne i wodowane przez rozmaite i liczne przyczyny. Okazuje się jednak, że

iększość wad powodowana jest przez stosunkowo niewielką liczbę

„ . >20 zyczyn .

Istotną rzeczą jest właściwa identyfikacja przyczyn, które są Ipowiedzialne za najważniejsze wady. Zwykłe zestawienie różnych wad i ■zyczyn nie pozwala na łatwe rozróżnienie czynników ważnych i mniej ażnych. Prostym i dobrym narzędziem analizy ważności problemów ystępujących W procesie produkcyjnym jest diagram Pareto¹²'.

Diagram Pareto jest histogramem częstości występowania różnych •oblcmów produkcji uporządkowanych malejąco (od największej do ijmniejszej). Wartości mierzy się w procentach, które sumują się do 100%.

Często wyznacza się również tzw. krzywą Lorenza, która jest wykresem niowym skumulowanych udziałów wad (uporządkowanych od największej do ijmniejszej).

Analiza Pareto to przede wszystkim racjonalny sposób myślenia problemach i ich przyczynach. Na jej podstawie wiemy, czym należy się ijąć, aby wyeliminować problemy, nie tracąc środków i czasu na usuwanie kich przyczyn, które wprawdzie prowadzą do niekorzystnych skutków, ale órych usunięcie nie zmienia w istotny sposób sytuacji ogólnej¹²².

vill'redo Pareto byt włoskim ekonomistą, tyjącym W latach 1848-1923. Zajmował się on między innymi rozkładem zasobów materialnych ludności we Włoszech w wieku XIX i stwierdził, te około 80% wszystkich zasobów znajduje się w rękach około 20% ludności.

’ W. Nierzwicki [1999], s. 120-122.

Nazwa pochodzi od nazwiska włoskiego ekonomisty, zastosowańie diagramu do kontroli jakości zaproponował jednak .1. M. Juran.

¹ W. Nierzwicki 11999], s. 122.

Przykład 8.1

Załóżmy, że w kontroli jakości płytek ceramicznych produkowanych w pewnym przedsiębiorstwie okazało się, iż część z nich miała różnego rodzaju wady, które nie pozwoliły na przekazanie tej partii odbiorcy. Stwierdzono, że w badanej partii występują następujące wady płytek:

-    58 posiada szczerby,

-    11 ma chropowate szkliwo,

- 40 jest pękniętych,

-    19 posiada odbarwienia,

- 70 j est zaryso wanyc h,

-    2 posiadają inne wady (nie wymienione wyżej).

Aby stwierdzić, która z wad jest najważniejsza, tzn. występuje najczęściej, wyznaczono udział każdej z nich w ogólnej liczbie wad i uszeregowano je według malejącego udziału.

Tabela 8.1

Występowanie braków

Rodzaj wady	Liczebność	Udział w %	% skumulowany
zarysowania	70	35,00%	35,00%
szczerby	58	29,00%	64,00%
pęknięcia	40	20,00%	84,00%
odbarwienia	19	9,50%,	93,50%
chropowatość	11	5,50%	99,00%
inne	2	1,00%	100,00%

Źródło: Dane umowne.

Na podstawie tabeli 8.1 przygotowano diagram Pareto (rys. 8.1).

zarysowania szczerby    pęknięcia odbarwienia chropowatość    inne

WADY

Rys. 8.I. Diagram Pareto dla danych z tabeli 8.1