IMG
94

spawalniczych wiąże się bezpośrednio ze składem chemicznym materiałów dodatkowych. Skład chemiczny spawanych materiałów ma zaś zazwyczaj wpływ drugorzędny.

Pierwiastki zwykle występujące w dymach spawalniczych oraz ich oddziaływanie toksyczne zestawiono w tabeli 4.10.

Tabela 4.10

Oddziaływanie toksyczne pierwiastków występujących zwykle w dymach spawalniczych [33]

Pierwiastek	Oddziaływanie toksyczne
Ba	Tlenek barowy może podrażniać nos i gardło; duże dawki prowadzą do wymiotów, skurczów, ataku serca i biegunki.
Be	Bardzo toksyczny zarówno w postaci wolnej, jak i związanej; oddychanie dymem zawierającym Be prowadzi do berylozy.
Cr	Występuje w postaci tlenków trój- lub sześciowartościowych; oba tlenki chromu drażnią błony śluzowe i prowadzą do zatrucia parami metalu. Chrom sześciowartościowy jest rakotwórczy.
Cu	Miedź może powodować zatrucie parami metalu oraz choroby płuc.
Fe	Dłuższe oddziaływanie dymu z tlenkami żelaza prowadzi do żelazicy, choroby płuc.
Pb	Dymy ołowiu powodują bóle głowy, skurcze, osłabienie i utratę apetytu duże dawki ołowiu doprowadzają do anemii i utraty pamięci.
Mn	Tlenek manganu powoduje podrażnienie nosa, drgawki i przerwy w procesie myślenia, prowadzi również do zatrucia parami metalu.
Mo	Dym molibdenu drażni organy oddechowe; przedłużone oddziaływanie molibdenu może spowodować uszkodzenie wątroby.
Ni	Tlenek niklu powoduje zatrucie parami i jest rakotwórczy.

Głównym pow^rodem emisji szkodliwych gazów podczas spawania łukowego w osłonie gazów ochronnych jest bardzo wysoka temperatura procesu, promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez łuk, jak również reakcje zachodzące w gazach ochronnych. Podczas spawania z osłoną gazową zawierającą argon lub hel może się tworzyć ozon lub tlenki azotu. Spawanie w osłonie C0₂ powoduje z kolei wydzielanie się toksycznego CO.

Oprócz metali i ich tlenków szkodliwie na zdrowie wpływają również gazy powstające w czasie spawania. Należą do nich ozon, tlenek i dwutlenek azotu oraz tlenek węgla.

Ozon (0₃) powstaje pod wpływem oddziaływania promieniowania UV łuku spawalniczego na tlen zawarty w powietrzu strefy spawania według reakcji: 30₂ —> 20,. Jest gazem bezbarwnym o ostrym i charakterystycznym zapachu. Powoduje podrażnienie gardła, kaszel i bóle klatki piersiowej.

Tlenek (NO) i dwutlenek azotu (N0₂) powstaje z tlenu i azotu występujących w otaczającym nas powietrzu. Pod wpływem wysokiej temperatury łuku spawalniczego lub gorącego materiału rodzimego zainicjonowana zostaje reakcja: N₂ + 0₂ —> 2NO. Tlenek azotu

204