IMGw61

postawy 743

Mcmillan 1986; Schulz R., Nauczyciel jako innowator, WSiP, Warszawa 1989; Schulz R., Twórczość-społeczne aspekty zjawiska, PWN, Warszawa 1990; Stemberg r.j., Successful intelligence, New York: Simon and Schuster 1996; Stemberg R.J., Lubart T.I., Defying the Crowd. Cultivating CreatMty in a Cuiture of Conformity, The Free Press, New York 1995; Suchodolski 6., Twórczość jako styl żyda, „Studia Filozoficzne” 1975, nr 10-11; Szmidt K.J., Przewodnik metodyczny dla nauczycieli „Porządek i Przygoda. Lekcje twórczości", wyd. 3. WSiP, Warszawa 1997; Szmidt K.J., W stronę psychoedukacji twórczości, (w:) Pedagogika alternatywna -dylematy teorii i praktyki, (red.) B. Sliwerski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1998; Szmidt K.J., Szkice do pedagogiki twórczości, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków2001b; Szmidt K.J., Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki społecznej. Wydawnictwo UL, Łódź2001 a; Szmidt K.J., Bonar J., Program edukacyjny Żywioły. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym, WSiP, Warszawa 1998; Szmidt K.J., Rakowiecka B., Okraszewski K., Program edukacyjny Porządek i Przygoda. Lekcje twórczośd, WSiP, Warszawa 1996; Szymański M.S., Twórczość i style poznawcze uczniów, WSiP, Warszawa 1987; Teorie postaw, (red.) S. Nowak, PWN, Warszawa 1973; Theiss W., Radlińska, wyd. 2, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1997;Tro-janowska-Kaczmarska A., Dziecko i twórczość, Ossolineum, Wrocław 1971; Turska D., Dynamika postawy twórczej a typ kształcenia szkolnego młodzieży. Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994; Wall W.D., Twórcze wychowanie w okresie dzieciństwa, PWN, Warszawa 1986; Wiechnik R., Intelektualne i kreatywne aspekty zdolności do uczenia się, Wyd. UMCS, Lublin 1996; Wojciszke B., Postawy i ich zmiana, (w:) Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, (red.) J. Strelau, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000; Wojnar I., Teoria wychowania estetycznego, PWN, Warszawa 1976; Zdolności iuzdolnienia jako osobowościowe właściwości człowieka, (red.) S. Popek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1996.

POSTAWY (ang. attitude. fr. attitude, niem. Einstellung, ros. otnoszenije, oblik) - termin po raz pierwszy użyty przez filozofów H. Spencera i A. Baina dla określenia psychicznego stanu gotowości do słuchania oraz uczenia się czegoś. Spencer używał terminu „postawy umysłu” (attitude of mind). Pojęciem postawy, definiowanej podobnie do jej współczesnego rozumienia, jako pierwsi zaczęli posługiwać się socjologowie.

Termin „postawa” znaczeniowo jest zbliżony do pojęć „nastawienie” i „opinia”, jednakże odnoszą się one tylko do pewnych ujęć postawy. W przypadku nastawienia-do komponentu poznawczego, jeśli chodzi zaś o opinię -również do komponentu emocjonalnego. Z punktu widzenia psychologii klasycznej psychika ludzka była rozumiana jako zbiór elementów połączonych ze sobą przez kojarzenie. Ujęcie to okazało jednak zbyt uproszczone, z czasem więc wprowadzono nowe pojęcia, takie jak „apercepcja” czy „nastawienie”. To nastawienie stało się przyczynkiem do wprowadzenia terminu „postawa” (badania eksperymentalne - S. Exner, W. Wundt, N. Ach, H. Watt, L. Lange).

Według W.l. Thomasa i F. Znanieckiego, autorytetów w dziedzinie socjologii - postawa jest indywidualnym odpowiednikiem wartości społecznej, a łącznikiem między wartością a postawą jest czynność w jakiejkolwiek formie. F. Znaniecki w Nocie metodologicznej (przedmowy do Chłopa polskiego w Europie i Ameryce) z 1918 r. wyrażał pogląd, że „szczególnym przedmiotem badań socjologów i psychologów społecznych powinny być wartości i postawy społeczne, które odgrywają zasadniczą rolę w procesach zmiany społecznej (społecznego stawania się)... Postawy wyrażane w społecznie uznawanych normach zachowań (zwyczaje, obrzędy, normy prawne i wychowawcze, wierzenia itd.) są szczególnym rodzajem postaw, które stają się równocześnie wartościami społecznymi”. Thomas i Znaniecki uczynili postawy pojęciem interdyscyplinarnym.

Innym polskim socjologiem zajmującym się problematyką postaw był S. Nowak. Według tego autora postawy wyjaśniają te ludzkie zachowania, które charakteryzują się pewną trwałością oraz modyfikują związki między zachowaniami a sytuacjami, które je wywołały.

W wielu studiach z zakresu socjologii i psychologii społecznej postawy są przyjmowane za podstawowe elementy osobowości będące przedmiotem badań empirycznych. Z punktu widzenia treści postaw można rozróżniać postawy wobec poszczególnych osób i grup, wobec określonych rzeczy oraz wobec instytucji i norm społecznych, np. postawy wobec systemu politycznego (Jasińs-ka-Kania, 1991).

O postawie możemy mówić, gdy zostaną spełnione następujące warunki;

—    jednostka jest świadoma istnienia pewnego przedmiotu, osoby, grupy bądź idei;

—    w trakcie interakcji jednostki z przedmiotem postawy dochodzi do generowania pewnych przekonań na jego temat;

—    kontakty z obiektem prowadzą nie tylko do wytworzenia przekonań, ale również do ustosunkowania emocjonalnego, charakte-