K �jna DIALEKTY POLSKIEz815

miennictwa przenikać końcówka loc. pl. -och, słowacki obszar językowy był na tyle odizolowany pustkami górskimi od gwar polskich, że trudno przypuścić, aby mógł on narzucić im swoją cechę dialektu Iną.

§ 81. Dualne końcówki -orno. -arna w Lustr. pl. rzeczowników

Proces zanikania kategorii liczby podwójnej — zastępowanie form dualnych zestawieniami, w obręb których wchodziły formy liczby mnogiej i liczebnika dwa — dokonał się w języku literackim po XVI wieku (zob. Łoś III 2). W gwarach formy dualne utrzymywały się niewątpliwie dłużej, i to nie tylko w rzeczownikach oznaczających nierozdzielnie parzyste przedmioty (w ręku, ręce, plecy, oczy, oczu, uszy, uszu). Świadczy o tym utrzymanie do dziś kategorii liczby podwójnej w gwarach lasowskiej (Nit IV 87) i pólnocnokaszubskich (Lor 869). Tradycyjne utrzymywanie końcówek dualnych po zaniku kategorii liczby podwójnej, to znaczy wówczas, gdy przy pomocy treli końcówek tak samo jak przy pomocy końcówek liczby mnogiej określano zarówno parę jak i większą ilość przedmiot ów. doprowadziło w niektórych gwarach do upowszechnienia końcówki dualnej, np. w instr. pl. -oma, -arna, która, zastąpiła dawną końcówkę piorą Iną. Ten stan mamy: na północnym Śląsku (Nitśl 113) poczynając od Gliwic (MAGP 191) okolic Koźla (Długoiniłowice. Łężyce), Głogówka (Biedrzychowice) i Niemodlina (Przechód), zob. Pin TI 66: palcu ma, kńńuina. cepihna, garcima, pod da%tinia, kathyńńma, nosuma, noiinna, rozumu, rag kit ma, w zachodniej Wielkopolsce od Mazurów wieleńskich i zuch. części pow. międzyohodzkiego (Chorzępowo, Kamionna, Łowyń, Tom 38), po Kramsko, Gruchm 73, MAGP 191, na Kaszubach między Kartuzami i Wejherowem, kolo Ostródy oraz na wschodnich Mazurach (Inulec, Kuys. Borawskie, Prawdziszki, Zawady, Nit HI 280), koło Mińska i Sandomierza. W instr. pl. od rzeczownika ręka końcówki dualne rękoma, ręcorna spotykamy na znacznie szerszych obszarach.

§82. Kontaminacja końcówek dat. sg. -ovi $-w ^ -ouu

Proces przenoszenia wyraziście odrębnej końcówki dat. sg. -ovi z pierwotnej deklinacji rzeczowników męskich tworzącej temat przy pomocy przyrostka *-u- do innych odmian musiał być w gwarach północnych znacznie bardziej intensywny niż na południowym zachodzie, świadczyć o tym może szerszy zakres występowania form typu brałoći, yłoprońi, panoći, pso-ói już w okolicach Międzyrzecza (Nit IV 65), a szczególnie kontaminacja -u i)-ovi    -ovu, która objęła obszary mazowieckie po oko

lice Olecka, Siedlec i Sochaczewa, Lubawskie z Malborskiem, Kociewie,