Kiszonki Bitwa B 03

PORADNIK HODOWCY 2/97

Dobra kiszonka - dużo dobrego mleka

Czynniki wpływające na jakość kiszonki:

•    zakiszana zielonka winna zawierać odpowiednią ilość cukru, jako pożywki dla bakterii kwasu mlekowego,

•    właściwa wilgotność,

•    czystość zakiszanego materiału,

•    szybkość sporządzania kiszonki,

•    rozdrobnienie,

•    utłoczenie i ubicie,

•    właściwe przykiycie.

Odpowiednia zawartość cukru w zakiszanym surowcu wynika z konieczności zapewnienia pożywki dla bakterii, które produkują kwas mlekowy. Kwas mlekowy konserwuje paszę, która przy odpowiednim jego stężeniu może być przechowywana dowolnie długo.

Kiszonki wilgotne zakiszają się trudniej. W procesie kiszenia powstaje dużo kwasu octowego. Jego intensywny, octowy zapach sprawia, że kiszonka jest niechętnie pobierana przez zwierzęta. Należy podkreślić, że wydzielanie się dużej ilości soku kiszonkowego powoduje straty i utrudnia proces zakiszania.

Zielonki zanieczyszczone ziemią zakiszają się trudniej. Wynika to z faktu wprowadzenia dużej ilości bakterii gnilnych, kwasu masłowego i innych, które sąniepożądane w procesie kiszenia. Należy pamiętać również o czystości kół sprzętu poruszającego się w zbiorniku. Unikniemy dzięki temu zakażenia kiszonki bakteriami E. Coli i innymi szkodliwymi dla procesu kiszenia drobnoustrojami.

masie przebiega jednakowo, a przez dokładne przykrycie następuje odcięcie dopływu powietrza. Napełnienie i zamknięcie zbiornika powinno odbyć się w minimalnie krótkim okresie czasu - nie dłużej niż 3 dni. Dzięki temu kolejne ubijane warstwy są na tyle grube, że ich napowietrzanie jest bardzo ograniczone. Jeżeli zbiornik jest bardzo duży to lepiej podzielić go na 2 części niż napełniać przez tydzień.

Dobre ubicie i usunięcie powietrza to podstawowy warunek uzyskania dobrej kiszonki.

Dokładne rozdrobnienie zapewnia prawidłowe ugniece-nie zielonki w zbiorniku. Wyparcie powietrza jest podstawowym problemem prawidłowego przebiegu procesu fermentacji. Bakterie kwasu mlekowego są beztlenowcami, zaś obecność tlenu w zakiszanej masie hamuje ich rozwój. Zielonki z traw lub motylkowych wymagają pocięcia na sieczkę długości 2-3 cm, zaś z kukurydzy: 0,5-1,5 cm. Przy zakiszaniu kukurydzy należy zwrócić uwagę na ziarna, które powinny być zgniecione. Zabieg ten jest konieczny przy zakiszaniu kukurydzy w pełnej dojrzałości ziarna.

Dokładne przykrycie zapewnia odcięcie dopływu powietrza i zabezpiecza przed wsiąkaniem wody opadowej. Zakiszana zielonka powinna być obciążona, co powoduje jej prawidłowe osiadanie.

Wszystkie wymienione czynniki są jednakowo ważne i powinny być traktowane kompleksowo w procesie produkcji kiszonki.

Najczęściej popełniane błędy przy sporządzaniu kiszonki:

Szybkość sporządzania kiszonki jest czynnikiem decy- * ** ^{długi okrcs} sporządzania kiszonki, dującym o jej jakości, ponieważ proces fermentacji w całej • niedokładne rozdrobnienie,

u

• nieprzestrzeganie terminu zbioru,

Fol. 2 Ugniatanie zielonki z porostu łąkowego w zbiorniku przejazdowym

•    niedokładne ugniecenie,

•    duże zanieczyszczenie zakiszanych pasz ziemią,

•    zakiszanie pasz zbyt wodnistych,

•    nieprawidłowe okrycie.

Zielonki należy zakiszać podsuszone. Wyniki doświadczeń wskazują, że najlepsze kiszonki uzyskuje się z zielonek motylkowych i traw o zawartości suchej masy powyżej 30%. Zielonki, gdy osiągają dojrzałość kiszonkar-ską, w optymalnej fazie wegatacji zawierają

5