larsen0251

11. Fizjologia oddychania 251

11. Fizjologia oddychania 251

D_lCO

W przeciwieństwie do tlenu dyfuzja C0₂ - pominąwszy najcięższe choroby płuc - nie jest zaburzona.

Jakie czynniki wpływają na dyfuzję tlenu?

Następujące czynniki określają dyfuzję tlenu z pęcherzyków do krwi żylnej mieszanej:

-    różnica ciśnień parcjalnych pomiędzy powietrzem pęcherzykowym i krwią włośniczkową,

-    długość względnie szerokość drogi dyfuzji,

-    wielkość powierzchni dyfuzji,

-    współczynnik dyfuzji D, który jest proporcjonalny do rozpuszczalności gazu.

Różnica ciśnień parcjalnych. Przy oddychaniu powietrzem otaczającym na początku kapilary powstaje różnica ciśnienia parcjalnego 0₂ wynosząca 10CM-0 = 60 mmHg, na końcu natomiast 100-99,99 = 0,01 mmHg. Siłą napędzającą jest zcałkowana średnia wartość ciśnienia parcjalnego, które jest między innymi zależne od krzywej wiązania 0₂.

Długość drogi dyfuzji. Na drodze z pęcherzyków do hemoglobiny cząsteczka 0₂ musi najpierw przekroczyć błonę pęcherzykowo-włośniczkową, następnie osocze krwi kapilarnej i w końcu błonę erytrocytu i jego płyn wewnątrzkomórkowy.

Błona pęcherzykowo-włośniczkową jest zbudowana w sposób następujący:

-    film płynowy pęcherzyków,

-    komórki nabłonka pęcherzyków' z błoną pod-stawną,

-    przestrzeń śródmiąższowa, błona podstawna włośniczek,

-    śródbłonek włośniczek.

Grubość błony pęcherzykowo-wlośniczkowej waha się między 0,1 a 1 pm. Poszczególne części błony mogą w procesach chorobowych ulec pogrubieniu i wskutek tego upośledzać dyfuzję tlenu. Odległość dyfuzji może się także wydłużyć z powodu obrzęku śródmiąższowego lub pęcherzykowego.

Wielkość powierzchni dyfuzji. Do powierzchni dyfuzji w ścisłym znaczeniu należą tylko te pęcherzyki, które są wentylowane i również perfundowane. Jej wielkość jest szacowana na ok. 100-120 m². Przy rozedmie płuc, a także w zatorze płuc powierzchnia dyfuzji jest zmniejszona. Na przykład w' ostrym zatorze prawej tętnicy płucnej dochodzi do zmniejszenia o połowę dostępnej powierzchni dyfuzji.

Płucna pojemność dyfuzyjna. Pobieranie 0₂ z pęcherzyków do krwi kapilar płucnych jest proporcjonalne do różnicy ciśnień parcjalnych pomiędzy pęcherzykiem a krwią włośniczkową oraz do powierzchni dyfuzji, a także odwrotnie proporcjonalne do odległości dyfuzji. Według prawa dyfuzji Ficka obowiązuje następujący stosunek:

^    ^ (powierzchnia wymiany) (p_A0₂ - p_v0₃)

odległość dyfuzji

Pojemność dyfuzyjna jest miarą przenikalności błony pęcherzykowo-włośniczkowej względnie wydajności płucnej wymiany gazowej. Wskazuje ona, ile ml 0₂ na mmHg napędowej różnicy ciśnień dyfunduje z pęcherzyków do krwi włośniczek płucnych w ciągu minuty.

, ,    transfer gazu netto

Pojemność dyfuzyjna = -—-j—.———_:-^-

‘    ’    ¹¹ średnie ciśnienie napędowe

Pojemność dyfuzyjna 0₂, D0₂ =

pobieranie 0₂ (ml/min) średnie pęcherzykowe p0₂ - średnie p0₂ krwi

włośniczkowej

ml 0₂/min/mmHg p0₂.

Pojemność dyfuzyjna zdrowych płuc w spoczynku wynosi 20-50 ml 0₂/min na każdy mmHg różnicy ciśnienia parcjalnego.

Zmniejszenie powierzchni dyfuzyjnej może polegać na zmniejszeniu powierzchni dyfuzji, zwiększeniu odległości dyfuzji lub na kombinacji obu czynników.

Pomiar DO, jest metodologicznie trudny i w praktyce podlega wpływom wielu nieznanych czynników. Prościej jest zamiast tego zmierzyć pojemność dyfuzyjną dla CO.

Pojemność dyfuzyjna CO. Pomiar płucnej pojemności dyfuzyjnej za pomocą CO jest obecnie postępowaniem rutynowym. Warunki dyfuzji różnią się jednakże dla CO od tych dla 0₂, tak że otrzymuje się jedynie przybliżone wartości pojemności dyfuzyjnej 0₂. D,.CO jest obliczane na podstawie następującego wzoru:

VCO

p_ACO

Wartość prawidłowa D_LCO: 30-50 ml/min na mmHg.

Czas kontaktu wymiany gazów w płucach. Średni czas przejścia krwi przez włośniczki płuc