larsen0568

Znieczulenie zewnątrzoponowe (nadoponowe, epiduralne) polega na przerwaniu przewodnictwa nerwowego przez wstrzyknięcie leku miejscowo znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej kanału kręgowego. Można je wykonać w każdym odcinku kręgosłupa, ale najczęściej wykorzystuje się do tego celu dostęp lędźwiowy.

Znieczulenie zewnątrzoponowe, podobnie jak znieczulenie podpajęczy nówko we, jest metodą znieczulenia regionalnego, którego centralnym miejscem działania są rdzeń kręgowy i korzenie nerwów rdzeniowych. Metody te są podobne przede wszystkim ze względu na podstawy anatomiczne, miejsce działania anestetyków, fizjologiczne następstwa i szczegóły techniczne. Istnieją również różnice o znaczeniu praktycznym i klinicznym. Co prawda, znieczulenie zewnątrzoponowe nie dorównuje jakością znieczuleniu podpajęczy-nówkowemu, przewyższa je jednak wielostronnością zastosowania. Znieczulenie zewnątrzoponowe pozwala na wyłączenie różnych czynności związanych z przewodnictwem nerwowym, a także na ograniczone ich blokowanie (segmentarne). Znieczulenie zewnątrzoponowe może być wykorzystywane nie tylko do operacji, ale także do zmniejszenia bólu podczas porodu siłami natury oraz do leczenia innych postaci ostrego i przewlekłego bólu. Dzięki zastosowaniu cewnika zewnątrzoponowe go możliwa jest długotrwała blokada.

2 Podstawy anatomiczne

Anatomiczne podstawy znieczulenia zewnątrzopo-nowego w znacznej mierze odpowiadają znieczuleniu podpajęczynówkowemu; szczegóły - zob. rozdz.

22. W tym rozdziale przedstawiono jedynie istotne dla znieczulenia zewnątrzoponowego warunki anatomiczne, przede wszystkim relacje topograficzne przestrzeni zewnątrzoponowej oraz jej zawartość.

2.1 Przestrzeń zewnątrzoponowa

Przestrzeń zewnątrzoponowa (także nadoponowa i nadtwardówkowa) leży w kanale kręgowym między oponą twardą rdzenia kręgowego oraz kośćmi i więzadłami kanału rdzeniowego (ryc. 23.1). Przestrzeń ta rozciąga się od otworu wielkiego kości potylicznej u podstawy czaszki w dół do więza-dła krzyżowo-guzicznego, znajdującego się między kością guziczną a kością krzyżową.

Od tyłu przestrzeń zewnątrzoponowa jest ograniczona przez więzadło żółte (ryc. 23.2). Jest to więzadło grube (w części lędźwiowej kilka mm) i bogate we włókna elastyczne. Podczas punkcji przestrzeni zewnątrzoponowej jest ono najważniejszym punktem orientacyjnym. Po bokach przestrzeń zewnątrzoponowa łączy się przez otwory międzykręgowe z przestrzenią przykręgową (ryc. 23.3); oprócz tego istnieje również połączenie z przestrzenią płynową. Boczne ograniczenie przestrzeni zewnątrzoponowej stanowią okostna łuków kręgowych i otwory międzykręgowe. Od przodu przestrzeń zewnątrzoponowa jest zamknięta przez tylną ścianę trzonów kręgowych.

Szerokość przestrzeni zewnątrzoponowej zmienia się w różnych odcinkach kręgosłupa, największy przekrój ma ona w odcinku lędźwiowym. Praktyczne znaczenie ma znajomość następujących przekrojów:

- odcinek lędźwiowy: ok. 5-6 mm,

- odcinek piersiowy w części środkowej: ok. 3-5 mm,

- odcinek szyjny: ok. 3 mm.