962 II Anestezjologia ogólna
kłania powstałe w wyniku niedoboru fachowego personelu ponoszą władze szpitala, które nie uczyniły zadość jego staraniom. W takim wypadku należy wziąć pod uwagę następujące zalecenie:
J Jeżeli wskutek braku personelu opieka anestezjologiczna zagwarantowana przepisami na wszystkich stanowiskach operacyjnych jest niedostateczna, to program operacyjny musi zostać odpowiednio ograniczony.
W takim przypadku władze szpitala muszą być poinformowane, najlepiej w formie pisemnej, by mogły temu przeciwdziałać i uzupełnić braki personelu.
Lekarzom asystentom lub lekarzom bez specjalizacji można powierzać tylko takie czynności połączone z odpowiedzialnością osobistą, którym mogą podołać uwzględniwszy ich wiedzę i doświadczenie. Wynika z tego, że:
J Początkującym anestezjologom wolno zlecić częściowe lub całkowite przeprowadzenie znieczulenia tylko wtedy, „gdy nie stwarza to dodatkowego zagrożenia dla pacjenta i istnieje stały nadzór lekarza specjalisty gotowego do przeprowadzenia zabiegu".
Jeżeli uczący się anestezjolog wykonuje intubację dotchawiczą w celach szkoleniowych, anestezjolog nadzorujący powinien sprawdzić, czy rurka została wprowadzona i umocowana prawidłowo.
Jeżeli przy znieczuleniach wykonywanych równolegle (por. niżej) uczestniczy lekarz nie posiadający doświadczenia anestezjologicznego, wówczas musi być zapewniona możliwość natychmiastowego przywołania doświadczonego anestezjologa pracującego przy sąsiednim stole operacyjnym.
Do samodzielnego przeprowadzenia znieczulenia ogólnego nie wymaga się od lekarza ukończenia specjalizacji. Przeciwnie, lekarz w czasie dalszego szkolenia zapoznawany jest stopniowo z typowymi dla danej specjalności czynnościami i stopniowo przejmuje odpowiedzialność osobistą. Występujące w tym zakresie nieprawidłowości powinny być usunięte dzięki odpowiedniemu instruktażowi oraz nadzorowi.
Udział lekarzy specjalistów. Ordynator może powierzyć lekarzowi specjaliście, którego wiarygodność lekarska i osobista jest mu znana, przeprowadzenie wszystkich zadań wchodzących w zakres jego specjalności oraz samodzielne podejmowanie decyzji. Szczegółowa kontrola pracy nie jest w tym przypadku konieczna.
Udział lekarzy stażystów. Lekarz stażysta pracuje pod nadzorem lekarzy posiadających prawo wykonywania zawodu. Tym samym lekarz stażysta nie jest równy lekarzowi posiadającemu pełne prawo wykonywania zawodu, lecz ma ograniczone uprawnienia. Nie może więc akceptować rutynowego udziału lekarza stażysty przy wykonaniu znieczulenia oraz zatrudniać go w celu uzupełnienia brakującego personelu. Lekarz stażysta nie może też być wyznaczony do udzielania pomocy w przypadkach nagłych, ponieważ w tej sytuacji musiałby działać samodzielnie. Podczas szkolenia może jednak uczestniczyć w udzielaniu takiej pomocy, towarzysząc lekarzowi uprawnionemu.
Lekarz stażysta może działać tylko pod stałym nadzorem lekarza mającego prawo wykonywania zawodu, istnieje jednak możliwość włączenia lekarza stażysty do udzielania w przypadkach nagłych pomocy po przeszkoleniu i zdobyciu odpowiednich kwalifikacji oraz pod warunkiem, że udzielanie tej pomocy jest właściwie zorganizowane. Lekarz stażysta nie ma prawa do samodzielnego przeprowadzenia znieczulenia ogólnego z odpowiedzialnością osobistą i w okresie początkowym stażu nie może być wyznaczany do udzielenia pomocy w przypadkach nagłych (dotyczy to również lekarzy bezpośrednio po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu!). Lekarz stażysta mógłby również przeprowadzać zabiegi operacyjne, jeśli o jego wprawie i umiejętnościach przekonane są osoby kompetentne.
Udział studentów praktykantów. Student odbywający praktykę nie jest lekarzem, dlatego znieczulenie ogólne może przeprowadzić tylko w ramach szkolenia, korzystając z instrukcji i nadzoru lekarza odpowiedzialnego i specjalisty. Ordynator, który zleciłby praktykantowi samodzielne wykonanie znieczulenia, popełniłby przewinienie z tytułu przekroczenia uprawnień (por. niżej).
W tym przypadku również obowiązuje zasada podziału czynności w płaszczyźnie pionowej. Ordynator jest w stosunku do swoich współpracowników, którzy nie są lekarzami (personel pielęgniarski, personel asystujący), uprawniony i zobo-