36. Zagadnienia prawne 969
śmierć pacjenta. Związek ten nie zachodzi, jeśli życie lub zdrowie pacjenta byłoby nie do uratowania nawet w warunkach nienaruszenia obowiązku staranności postępowania.
Z prawnego punktu widzenia zaniedbania lekarskie można podzielić następująco:
Brak leczenia: leczenie, choć było potrzebne, nie doszło do skutku, np. ze względu na błędy diagnostyczne, nieobecność lekarza i brak zastępstwa; należy tu również opóźnienie rozpoczęcia leczenia tam, gdzie wskazany był pośpiech. Z prawnego punktu widzenia brak leczenia jest zaniechaniem leczenia, ponieważ było ono prawnie nakazane.
Leczenie prowadzone niezgodnie z przyjętymi zasadami: w tym przypadku chodzi o leczenie zgodne z rozpoznaniem, lecz postępowanie medyczne odbiega od przyjętych zasad. Chodzi tu
0 niedostateczny zakres leczenia, tzn. np. leczenie nieprzemyślane i niestaranne.
Leczenie wykraczające poza przyjęte zasady: leczenie przekraczające potrzeby, a także zbyt duże dawkowanie leku traktowane są jako zaniedbanie. Zakres dopuszczalnego leczenia wynika ze stanu aktualnej wiedzy medycznej w chwili jego prowadzenia. Leczenie ponad przyjęte zasady z punktu widzenia prawa traktować należy jako naruszenie obowiązku zachowania bezpieczeństwa.
Błąd towarzyszący: chodzi tu o pozostałe przewinienia, które są spowodowane nieuwagą przy prawidłowo prowadzonym leczeniu, np. pozostawienie chusty operacyjnej, nieuwzględnianie przeciwwskazań, działań ubocznych i wzajemnych oddziaływań.
Do błędów towarzyszących należy zaliczyć również spowodowanie lub dopuszczenie do zakażenia, np. przez zaniedbanie obowiązujących przepisów sanitarnych.
Niedostateczna informacja: lekarz ma obowiązek poinformować pacjenta i wskazać na określone skutki i możliwości wynikające z leczenia, ponieważ pacjent musi współdziałać w leczeniu
1 nastawić się na nie psychicznie. Anestezjolog wskazuje np. na zakaz prowadzenia samochodu w jakiś czas po znieczuleniu, wynikający z działania podanych przez niego środków koniecznych do wykonania znieczulenia w warunkach ambulatoryjnych.
Nieprawidłowości organizacyjne: anestezjolog prowadzący ma obowiązek ustalenia zasad rutynowego postępowania i przedsięwzięcia odpowiednich środków w celu wyeliminowania powikłań. Musi też zadbać o prawidłowe wykonywanie czynności przez swoich współpracowników.
Do nieprawidłowości w tym zakresie dochodzą jeszcze ogólne uchybienia związane pośrednio z działalnością lekarską, za które jednak lekarz również ponosi odpowiedzialność. Należą do nich np. zamiana pacjentów lub brak troski o przedmioty osobistego użytku, a także udzielanie niewłaściwych informacji natury nielekarskiej.
niedbalstwa lub lekkomyślności
Jeżeli lekarz nie ma odpowiednich kompetencji lub nie dysponuje odpowiednim wyposażeniem technicznym niezbędnym do prowadzenia leczenia lub z innych powodów nie jest zdolny postępować prawidłowo, np. wskutek przemęczenia, po spożyciu alkoholu, powinien przewidywać możliwość wyrządzenia pacjentowi szkody.
Jeżeli lekarz osiąga granicę swoich fachowych kompetencji lub zdolności działania, musi albo wezwać innych lekarzy lub ograniczyć swoje działanie, albo zrezygnować z niego zupełnie. Obowiązuje w tym zakresie następująca zasada:
f Kto podejmuje działanie, którego nie jest w stanie wykonać przepisowo, postępuje niedbale i odpowiada za wynikające stąd szkody, jeżeli i dalsze postępowanie było nieprawidłowe.
Tym samym również lekarz początkujący, dokształcający się, odpowiada za nieumyślne wyrządzenie szkody, jeżeli nie odmawia wykonania czynności, którym nie może sprostać. W takim wypadku wskazany jest krytycyzm i omówienie w porę postępowania z lekarzem prowadzącym.
Do uzyskania specjalizacji oraz w ramach dalszego kształcenia początkujący lekarz i lekarz specjalizujący się muszą wykonywać znieczulenia ogól-