larsen0959

36. Zagadnienia prawne 959

Informowanie pacjenta. Anestezjolog i chirurg informują pacjenta o tych elementach operacji, które dotyczą zakresu ich zadań. Przy informowaniu pacjenta o zagrożeniach funkcji życiowych WeiBauer zaleca następujący podział zadań: chirurg powinien wyjaśnić pacjentowi w ogólnych zarysach zagrożenia występujące podczas operacji, anestezjolog zaś - omówić zagrożenia związane z samym znieczuleniem, które mogą wynikać ze schorzeń występujących przed zabiegiem lub chorób towarzyszących, złego stanu ogólnego i/lub zaawansowanego wieku chorego (zob. też pkt 2).

Wskazania i termin przeprowadzenia zabiegu.

Wskazania do wykonania zabiegu ustala chirurg; on także decyduje o terminie i sposobie jego wykonania. Jeżeli anestezjolog z racji swojej specjalności ma zastrzeżenia dotyczące przewidzianego zabiegu, np. ze względu na zły stan ogólny pacjenta lub niebezpieczeństwo aspiracji u pacjentów nietrzeźwych, zobowiązany jest zgłosić to chirurgowi. Zastrzeżenia te chirurg powinien starannie rozważyć i jeśli mimo to zdecyduje się na wykonanie zabiegu, wówczas całkowita odpowiedzialność lekarska i prawna spada na niego. Zgodnie z zasadą wzajemnego zaufania anestezjolog może zakładać, że operator podjął właściwą decyzję i nie ma prawa odmówić swego udziału w operacji. Odmowa równałaby się wtedy przejęciu na siebie pełnej odpowiedzialności karnej i ryzyka poważnych następstw zawodowych (np. utrata pracy).

Według Ulsenheimera anestezjolog może odmówić udziału w operacji tylko wtedy, gdy ryzyko znieczulenia jest wyraźnie wyższe niż ryzyko operacyjne i/albo gdy okoliczności wskazują, że nie będzie mógł sprostać czekającemu go zadaniu.

Wybór metody znieczulenia. Anestezjolog ponosi odpowiedzialność lekarską i prawną za znieczulenie; tym samym decyduje każdorazowo o wyborze metody znieczulenia i środków znieczulających. Jeżeli istnieje możliwość zastosowania wielu metod, anestezjolog może swobodnie zastosować preferowaną przez siebie metodę, pod warunkiem jednak że nadaje się ona do zaplanowanego przez chirurga zabiegu. Jeżeli z kolei wybrana metoda operacyjna utrudniałaby przeprowadzenie znieczulenia, nadzór i utrzymanie funkcji życiowych, anestezjolog musi chirurga o tym poinformować.

Ułożenie pacjenta na stole operacyjnym jest wspólnym zadaniem chirurga i anestezjologa. Sposób ułożenia zależy przede wszystkim od wymogów zaplanowanego zabiegu; należy przy tym wziąć pod uwagę ryzyko samego znieczulenia. Za ułożenie pacjenta podczas postępowania znieczulającego odpowiada anestezjolog, za ułożenie do operacji - chirurg.

Podczas układania pacjenta na stole operacyjnym chirurg udziela wskazówek personelowi pomocniczemu i nadzoruje tę czynność do chwili rozpoczęcia operacji.

Anestezjolog powinien zwrócić chirurgowi uwagę na wszelkie dostrzeżone nieprawidłowości w ułożeniu pacjenta. Ponosi on także odpowiedzialność za właściwe ułożenie kończyn, decydujące o możliwości kontroli przebiegu znieczulenia ogólnego oraz o podawaniu leków znieczulających i płynów infuzyjnych; musi też kontrolować kończyny podczas operacji. Anestezjolog jest zobowiązany do podejmowania odpowiednich środków bezpieczeństwa związanych z ułożeniem pacjenta, umożliwiających kontrolę i utrzymanie funkcji życiowych.

Odpowiedzialność za planowe zmiany w ułożeniu pacjenta w czasie operacji ponosi chirurg według zasady podziału czynności. Dotyczy to również zmian niezaplanowanych, które mogą zaproponować podczas operacji chirurg i jego asystenci. Jeżeli anestezjolog zauważy zmiany w ułożeniu, które wiążą się z ryzykiem dla pacjenta, powinien poinformować o tym chirurga.

Jeśli ułożenie pacjenta do operacji zwiększa ryzyko lub wpływa negatywnie na utrzymanie funkcji życiowych, anestezjolog jest również zobowiązany powiadomić o tym chirurga, który przejmuje w tym momencie odpowiedzialność lekarską i prawną za zwiększenie ryzyka, oczywistego dla anestezjologa. Z kolei anestezjolog powinien w zakresie swoich obowiązków w czasie operacji uczynić wszystko, aby zapobiec ryzyku wynikającemu z ułożenia pacjenta i przedsięwziąć szczególne środki ostrożności. Po zakończeniu operacji anestezjolog jest odpowiedzialny za ułożenie pacjenta do momentu zakończenia nadzoru anestezjologicznego (włącznie z przełożeniem).

Kompetencje podczas operacji. Podczas operacji zgodnie z zasadą ścisłego podziału czynności do kompetencji anestezjologa należą: postępowanie znieczulające, i nadzór nad chorym, a także wyrównywanie zaburzeń czynności organizmu celem utrzymania funkcji życiowych.

Kompetencje po operacji. Po operacji do kompetencji anestezjologa należy leczenie zaburzeń uwarunkowanych postępowaniem znieczulającym, do