larsen0971

36. Zagadnienia prawne 971

przewinienie własne; tym samym lekarz prowadzący odpowiada za błędy podlegających mu współpracowników tylko wtedy, gdy przez zawiniony przez siebie brak staranności umożliwił powstanie błędu (np. przez nieprawidłowe przydzielenie czynności, niewłaściwy nadzór). Przy wyjaśnianiu zaniedbań podlegających odpowiedzialności karnej należy zawsze uwzględnić wiadomości i umiejętności lekarza.

Proces karny. W postępowaniu karnym chodzi o oskarżenie lekarza i jego ukaranie. W tym wypadku oskarżony lekarz nie musi udowadniać swojej niewinności, lecz sąd powinien udowodnić lekarzowi błąd w leczeniu, o którego popełnienie jest oskarżony. Również w tym przypadku obowiązuje zasada: „wątpliwości przemawiają na korzyść oskarżonego”.

Na głównej rozprawie w procesie karnym konieczna jest obecność oskarżonego lekarza.

Postępowanie karne i postępowanie cywilne nie wykluczają się wzajemnie. Obydwa postępowania mogą być prowadzone niezależnie i równolegle. Jest możliwe, że oskarżony lekarz uniewinniony w procesie karnym zostaje uznany winnym przez sąd cywilny i skazany na wypłacenie odszkodowania za uszczerbek, który spowodował. Przyczynę tego stanowią m.in. odmienne podstawy odpowiedzialności i odmienna regulacja dotycząca procedury dowodowej (zob. wyżej).

4 Zalecenia dotyczące postępowania lekarza przy wystąpieniu powikłań w wyniku znieczulenia

Z chwilą wystąpienia powikłania w wyniku zastosowanego znieczulenia anestezjolog powinien liczyć się z możliwością dochodzenia cywilnego i/lub karnego i dostosować swoje dalsze zachowanie i działanie do tej możliwości, zwłaszcza że odpowiednie procesy (ciągnące się przez lata) mogą przybrać niekorzystny obrót i zagrozić egzystencji zawodowej lekarza nawet wtedy, gdy oskarżenie nie zostaje podtrzymane. W związku z tym zaleca się lekarzowi anestezjologowi od samego początku postępować tak, aby jego zachowanie nie wpły

wało ujemnie na jego obronę. W tym celu należy

przestrzegać następujących zasad:

►    Nie przyznawać się do winy i nie podejmować prób wyjaśniania błędu na korzyść pacjenta!

►    Współdziałać przy ustalaniu przyczyny niepowodzenia, a przy tym nie obciążać własnej osoby.

►    Niezwłocznie powiadomić przełożonych, władze szpitala oraz instytucje ubezpieczające od odpowiedzialności cywilnej. Należy również ograniczyć się do udokumentowanych faktów dotyczących danego powikłania, a w określonym przypadku dopiero po konsultacji prawnej.

►    Jeżeli w przypadku operacji zakończonej śmiercią pacjenta nie można natychmiast i z całą pewnością jako przyczyny śmierci wykluczyć nieprawidłowego postępowania lekarza, które podlega karze, należy przyczynę śmierci określić jako „niewyjaśnioną”, a jej ostateczne ustalenie pozostawić lekarzowi dokonującemu obdukcji zwłok.

►    Lekarz, przeciw któremu prowadzone jest dochodzenie, powinien zachować jak najdalej idącą powściągliwość w rozmowach z kolegami, na posiedzeniach poświęconych omówieniu powstałego powikłania, a także przy składaniu podpisu na wspólnych protokołach.

►    Obwiniony lekarz nie powinien wywierać nacisku na świadków; nie wolno mu też oddziaływać w jakikolwiek sposób na świadków w celu odciążenia własnej osoby. Obwinionemu nie wolno również dokonywać zmian w dokumentacji dotyczącej chorego oraz niszczyć lub zatajać materiałów dowodowych.

►    Powinien natomiast sporządzić osobiste notatki o przebiegu, istotnych momentach, uczestnikach, czasie trwania określonych faz, cechach charakterystycznych pacjenta, obserwacjach dotyczących otoczenia itp. Notatki tego rodzaju mogą zostać skonfiskowane przez urzędy egzekwujące prawo, dlatego należy je zabezpieczyć.

►    Jak najszybciej sporządzić fotokopie dokumentacji pacjenta i duplikatów rentgenogramów, ponieważ oskarżony nie ma prawa wglądu do akt w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez prokuraturę, a dostęp do nich może mieć jedynie poprzez obrońcę. Żądanie prawa wglądu do akt można wnieść dopiero po zakończeniu śledztwa.

►    W przypadku bezpodstawnych zarzutów wysuniętych przez rodzinę przy powikłaniach zakończonych śmiercią należy postawić wniosek o dokonanie sekcji zwłok.