larsen0965

36. Zagadnienia prawne 965

macją o przypuszczalnej woli pacjenta, lecz nie mogą decydować w jego imieniu.

J Zgoda domniemana umożliwia rozpoczęcie leczenia tylko wtedy, gdy interwencja lekarza nie może być odroczona. Jeśli zabieg nie jest naglący, należy odczekać do chwili odzyskania przytomności przez pacjenta lub na decyzję sądu.

Reguły te obowiązują również w przypadku koniecznego i nieprzewidzianego rozszerzenia zakresu zabiegów operacyjnych.

2.2 Informowanie pacjenta przed uzyskaniem zgody

Zgoda udzielona przez pacjenta jest tylko wtedy obowiązująca, jeżeli była poprzedzona informacją. Pacjent musi wiedzieć, na co wyraża zgodę, tzn. musi on zostać poinformowany o przyczynie i konieczności planowanego zabiegu, jego stopniu skomplikowania, sposobie wykonania, następstwach i możliwych skutkach ubocznych, o rokowaniu i szansach wyzdrowienia, konsekwencjach zaniechania leczenia, alternatywnych sposobach leczenia, kosztach itp.

2.2.1 Przedmiot informowania

Pacjent powinien być poinformowany o:

-    rozpoznaniu,

-    przebiegu postępowania,

-    ryzyku leczenia.

Informowanie dotyczące rozpoznania: pacjent powinien być poinformowany o rozpoznaniu. Zwykle wystarcza informacja przekazana w ogólnych zarysach; jeżeli istnieją powody humanitarne lub należy chronić interes osoby trzeciej, lekarz może nie ujawniać rozpoznania lub zrezygnować • z udzielenia informacji na ten temat.

Informowanie dotyczące przebiegu postępowania powinno obejmować ogólne objaśnienia o sposobie wykonania, rozmiarach i bolesności zabiegu, o rokowaniu i szansach wyzdrowienia, rozworju choroby w przypadku zaniechania leczenia i nieuchronnych skutkach ubocznych oraz alternatywnym sposobie leczenia. Wystarczające jest tu poinformowanie o istotnych perspektywach i sposobach postępowania.

Informowanie dotyczące ryzyka obejmuje zagrożenia i szkodliwe następstwa zabiegu oraz ewentualne niepowodzenia zabiegu, jakie mogą wystąpić. Należy również omówić ryzyko w przypadku alternatywnego leczenia. Pacjent powinien zostać również poinformowany o ośrodkach specjalistycznych szczególnie wyposażonych i o możliwości korzystania z pomocy i rady specjalistów określonych dyscyplin medycznych. Lekarz, nie jest zobowiązany do przedstawienia wszystkich ujemnych następstw', które mogą wystąpić podczas operacji: pacjent wanien zostać poinformowany tylko „w przybliżeniu i ogólnie”.

Wynika stąd, że:

^ Lekarz ponosi pełną odpowiedzialność cywilną i karną, jeżeli nie poinformował pacjenta w dostatecznym stopniu!

Informując o przebiegu postępowania, lekarz powinien wskazać wyraźnie na ryzyko wynikające z zaniechania leczenia.

2.2.2 Zakres informowania

Informowanie odbywa się zasadniczo w formie rozmowy lekarza z pacjentem. Zakres udzielanych informacji winien przede wszystkim uwzględniać życzenia pacjenta, który pragnie być poinformowany. Pacjent może zatem żądać szczegółowych informacji lub ograniczyć sw'oje zainteresowanie i zadowolić się odpowiedzią na postawione lekarzowi pytania albo kierując się zaufaniem do lekarza zrezygnować z jakichkolwiek wyjaśnień. Na zadane pytania lekarz musi udzielić odpowiedzi zgodnych z prawdą, może on jednak zrezygnować z udzielania pełnych informacji, gdyby mogły one stać się przyczyną poważnych następstw dla stanu zdrowia chorego lub groziłyby popełnieniem przez niego samobójstwa. Treść informacji nie może zależeć od uznania lekarza, lecz powinna wynikać z obiektywnych kryteriów oraz indywidualnych oczekiwań pacjenta i w rezultacie powinna doprowadzić do uzyskania ważnej zgody. Informowanie powinno dotyczyć sposobów leczenia, leczenia alternatywnego oraz ryzyka leczenia, a także rozpoznania i przebiegu postępowania, jeśli wymagają tego okoliczności. Należy przy tym wziąć pod uwagę, że:

ł Im poważniejsze jest ryzyko leczenia i im częściej występuje, tym większy powinien być zakres informacji przekazanych pacjentowi. Im bardziej zaś