larsen0967

36. Zagadnienia prawne 967

dą na formularzu, służącym do celów dowodowych. Jeżeli lekarz rezygnuje z arkuszy informacyjnych i formularzy, powinien sporządzić odpowiednią notatkę. Notatkę należy sporządzić natychmiast po rozmowie, gdyż z doświadczenia wynika, że pamięć

0    szczegółach rozmowy informującej zawodzi.

Granice obowiązku informowania. Jeżeli pacjent jest już na wstępie dobrze poinformowany, nie ma obowiązku dalszego informowania. To samo dotyczy sytuacji, gdy pacjent zdecydowanie rezygnuje z udzielanych wyjaśnień albo nie jest zdolny do wyrażenia własnej opinii na temat uzyskanych informacji.

Ich szczegółowe udzielanie jest przeciwwskazane, gdy zagraża to w poważnym stopniu i nieodwracalnie zdrowiu pacjenta (zasada humanitarna) lub osobom trzecim: w tym przypadku wystarczająca jest częściowa informacja. Należy wtedy jednak przestrzegać ściśle określonych wymogów.

2.2.4 Następstwa wynikające z braku informacji i braku zgody

Lekarz ponosi odpowiedzialność za wszystkie szkodliwe następstwa zabiegu, na który pacjent nie wyraził zgody albo gdy przed operacją nie został poinformowany zgodnie z wymogami. Zabieg przeprowadzany bez ważnej zgody pacjenta traktowany jest jako uszkodzenie ciała podlegające odpowiedzialności karnej nawet wówczas, gdy istniały wskazania do wykonania zabiegu i został on przeprowadzony prawidłowo.

3 Odpowiedzialność za błędy w leczeniu

Ryzyko sądowe w anestezji jest znaczne: anestezjolodzy obok przedstawicieli dyscyplin zabiegowych

1    ginekologów są najczęściej uwikłani w dochodzenia o odszkodowanie oraz procesy dotyczące tzw. błędów w sztuce lekarskiej. Zakres ewentualnych uszkodzeń jest również znaczny: najczęściej rozpatrywane na drodze sądowej są powikłania powstałe w czasie stosowania znieczulenia ogólnego, prowadzące do nieodwracalnych uszkodzeń mózgu, które w dalszej kolejności wymagają stałej opieki pielęgnacyjnej lub mogą spowodować śmierć pacjenta.

Często przyczyną odpowiedzialności prawnej lekarza są obecnie przede wszystkim czynności w fazie przed- i śródoperacyjnej oraz nieprawidłowości organizacyjne.

Do najczęściej występujących błędów w leczeniu należą:

-    niedostateczne poinformowanie lub niepoinfor-mowanie pacjenta,

-    niewystarczające lub brakujące dane w historii choroby,

-    nieprawidłowo przeprowadzona premedykacja,

-    użycie niewłaściwej rurki intubacyjnej, nieprawidłowo wykonana intubacja lub wadliwie prowadzona wentylacja,

-    uszkodzenia powstałe podczas intubacji,

-    niedostateczny nadzór podczas znieczulenia i nad funkcjami życiowymi pacjenta,

-    nieprawidłowe stosowanie anestetyków i leków zwiotczających,

-    błędy ułożenia pacjenta,

-    wadliwie wykonana resuscytacja,

-    po operacji: brak nadzoru poza oddziałem intensywnej terapii, zwłaszcza po stosowaniu opioi-dów,

-    błędy organizacyjne: zaniedbania w zakresie wydawanych poleceń, niewłaściwy podział czynności, niedostateczny nadzór nad personelem, dokumentacją i informowaniem pacjenta.

Anestezjolog powinien jak najwcześniej rozpoznać zagrożenia oraz eliminować lub ograniczać maksymalnie ich skutki. Podstawą właściwego postępowania są kwalifikacje anestezjologa, niezbędna liczba personelu i aparatury', jak też odpowiednie struktury organizacyjne.

Z reguły przy każdym znieczuleniu ogólnym powinna być obecna kompetentna osoba asystująca, aby w przypadku wystąpienia powikłań można było podjąć stosowne działania.

Protokół z przeprowadzonego znieczulenia. W przypadkach podlegających odpowiedzialności karnej istotne znaczenie ma często protokół z przeprowadzonego znieczulenia. Prawidłowo prowadzony zawiera dokładne dane dotyczące przebiegu znieczulenia i funkcji życiowych znieczulanego. W momencie wystąpienia powikłań protokół nie może być systematycznie prowadzony, ponieważ cała uwaga anestezjologa i jego współpracowników jest skoncentrowana na utrzymaniu pacjenta pizy życiu. Zaleca się w tym wypadku następujące postępowanie:

B Bezpośrednio po ustąpieniu powikłań należy niezwłocznie, jeszcze na sali operacyjnej, uzupełnić protokół z przeprowadzonego znieczulenia ogólnego przy udziale wszystkich współdziałających.