47. Chirurgia naczyniowa 1327
- choroba niedokrwienna serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca,
- choroby płuc,
- inne zarostowe choroby naczyń.
Zasadniczo operacje naczyń obwodowych można przeprowadzać w znieczuleniu ogólnym albo w znieczuleniu regionalnym (znieczuleniu podpa-jęczynówkowym lub zewnątrzoponowym). Zaletą znieczulenia regionalnego jest blokada układu współczulnego z lepszym ukrwieniem operowanej kończyny. Wszystkie dotychczasowe badania przeprowadzane w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie, który rodzaj znieczulenia (ogólne czy regionalne) należy zastosować, nie wykazały istotnej różnicy w występowaniu powikłań kardiologicznych, a także w odsetku innych powikłań. W badaniach przeprowadzonych przez Christo-phersona i wsp. (1993) wykazano jednak w grupie 100 operowanych planowo pacjentów w znieczuleniu zewnątrzoponowym, z kontynuacją analgezji pooperacyjnej tą metodą, że odsetek reoperacji (ponowne przęsłowanie lub trombektomia) wynosił 4%. W grupie pacjentów znieczulanych ogólnie z włączeniem terapii PCA - 22%. Z tego względu wydaje się, że znieczulenie regionalne jest korzystniejsze. Problemy dotyczące leczenia antykoagulantami i znieczulenia regionalnego przedstawiono w rozdz. 23. Zachorowalność i śmiertelność w operacjach naczyń obwodowych
- zob. tab. 47.5.
Niewydolność naczyń mózgowych, z częstością występowania 14,3%, jest trzecią z kolei przyczyną zgonów w Niemczech, po chorobach nowotworowych i chorobie niedokrwiennej serca. Występuje z taką samą częstością u mężczyzn i kobiet, zwłaszcza w wieku 70-80 lat. U ok. 80% pacjentów przyczyną niewydolności naczyń mózgowych jest miażdżycowe zwężenie naczyń szyjno-cza-szkowych albo zamknięcie naczynia spowodowane zakrzepem. W etiologii arteriosklerozy, obok
Tabela 47.5 Zachorowalność i śmiertelność w operacjach naczyń obwodowych (według Christophersona i wsp., 1993)
- Śmiertelność w okresie pierwszego tygodnia, ok. 2%
- Zawal serca nie będący przyczyną śmierci, ok. 8%
- Niestabilna dusznica bolesna, ok. 4%
- Reoperacja wszczepiania bypassu lub trombektomia, ok. 26%
- Niewydolność oddechowa, ok. 20%
- Infekcje wyraźnie objawowe klinicznie, ok. 6%
- Niewydolność nerek, ok. 12%
miażdżycy uwarunkowanej wiekiem, odgrywają ważną rolę następujące czynniki ryzyka:
- wiek > 70 lat,
- nadciśnienie tętnicze,
- palenie papierosów,
- hiperlipidemie,
- cukrzyca,
- hiperurykemia,
- nadwaga,
- doustne środki antykoncepcyjne (u młodych kobiet).
W patogenezie niewydolności naczyń mózgowych ma znaczenie dysproporcja pomiędzy zapotrzebowaniem metabolicznym mózgu na tlen i substraty a ich podażą, uwarunkowaną przez niewystarczające ukrwienie lub całkowite przerwanie dopływu krwi. Zmniejszenie ukrwienia wywołane niewydolnością naczyń szyjno-czaszkowych występuje jednak dopiero wtedy, gdy ich światło zmniejszy się o prawie 90%. Zaopatrzenie mózgu w tlen i substraty zostaje utrzymywane również przez długi okres latencji, z powodu występowania określonych mechanizmów kompensacyjnych, takich jak rozszerzenie powyżej stenozy, zwiększone ukrwienie przez krążenie oboczne, większe wykorzystywanie tlenu z krwi itd.
Zaburzenia przepływu krwi przez zmienione już naczynia mózgowe zazwyczaj wywołane zostają przez określone czynniki, np.:
- spadek ciśnienia tętniczego (w spoczynku, podczas wysiłku, po wysiłku),
- nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego,
- zawał mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca, objawową niewydolność serca,
- mikrozatorowość wywołaną zakrzepami płytkowymi,