larsen1373

51. Ortopedia 1373

3 Specyfika

zabiegów operacyjnych

Podczas zabiegów ortopedycznych występują często pewne odrębności, które mają znaczenie dla postępowania anestezjologicznego. Należą do nich:

-    specjalne ułożenia,

-    opaska uciskowa na kończynie,

-    zespół objawów zatoru tłuszczowego,

-    reakcja na cement kostny.

3.1 Ułożenie pacjenta

Zabiegi ortopedyczne wymagają często różnorodnych sposobów ułożenia chorego, w celu umożliwienia lub ułatwienia dojścia chirurgicznego. Często pacjenta należy znieczulić przed ułożeniem do operacji, ponieważ ból istnieje już w okresie przedoperacyjnym lub samo ułożenie związane jest ze znacznymi dolegliwościami bólowymi.

Nieprawidłowe ułożenie może łatwo doprowadzić do uszkodzeń! Należy unikać mocnego wygięcia szyi i nadmiernych ruchów w stawach, ponad normalny zakres.

Ułożenie na brzuchu. Stosowane jest przede wszystkim podczas operacji kręgosłupa. W tym przypadku należy utrzymać kifozę piersiową i znieść lordozę lędźwiową. Powinno się unikać ucisku na brzuch, ponieważ ogranicza to powrót żylny i upośledza wentylację płuc. Szczegóły dotyczące ułożenia - zob. rozdz. 25.

Inne zagrożenia:

-    zagięcie i przesunięcie się rurki dotchawiczej;

-    wzrost ciśnienia żylnego z powodu uciśnięcia brzucha; wywołuje to wzmożone krwawienie w polu operacyjnym;

-    ucisk naczyń krwionośnych w obrębie kończyny górnej;

-    uszkodzenia nerwów: splotu ramiennego poprzez pociąganie i ucisk; n. łokciowego poprzez ucisk na wyrostek łokciowy; n. strzałkowego z powodu ucisku bocznego na głowę strzałki; n. skórnego bocznego uda poprzez uciśnięcie na grzebień biodrowy;

-    nadmierne wyprostowanie lub nadmierne zgięcie kręgosłupa w odcinku szyjnym;

-    ucisk na gałki oczne z uszkodzeniem siatkówki;

-    uszkodzenie n. nadoczodołowego;

-    uszkodzenie splotu ramiennego z powodu nadmiernej rotacji szyi.

Ułożenie na boku. Stosowane jest podczas prote-zowania stawu biodrowego, a czasami także podczas operacji krążka międzykręgowego. Ważną sprawą jest skuteczna stabilizacja ułożenia. Dobrze wyczuwalny puls i swobodny wlew płynu świadczą o wystarczającym ukrwieniu leżącej niżej kończyny górnej.

SW ułożeniu bocznym ciśnienie tętnicze krwi powinno być mierzone na wyżej leżącym ra-

Pozycja siedząca. Zabiegi operacyjne w obrębie barku i kręgosłupa w odcinku szyjnym przeprowadzane są często w pozycji siedzącej pacjenta. W tym przypadku głowę należy podeprzeć, a drogi oddechowe zabezpieczyć, jak również pewnie umocować rurkę dotchawiczą, gdyż w czasie operacji zwykle nie ma do niej dostępu.

ł Pozycja siedząca prowadzi do spadku powrotu żylnego i obniżenia ciśnienia tętniczego. Dlatego przed rozpoczęciem układania chorego należy odpowiednio go nawodnić, a zmianę pozycji przeprowadzać powoli i stopniowo.

Jeżeli obszar operacji znajduje się powyżej płaszczyzny serca, istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia przez otwarte żyły zatoru powietrznego, np. w czasie operacji skolioz i teoretycznie także podczas zabiegów w obrębie barku (szczegóły -zob. rozdz. 41).

3.2 Zastosowanie opaski uciskowej

(opaska hemostatyczna)

Podczas zabiegów operacyjnych w obrębie kończyn często stosuje się pneumatyczną (wypełnianą powietrzem) opaskę hemostatyczną, aby opróżnić pole operacyjne z krwi i zmniejszyć jej utratę. W tym celu mankiet ciśnieniowy podłącza się zazwyczaj do centralnego systemu sprężonego powietrza sali operacyjnej i wypełnia go do ciśnienia ok. 100 mmHg powyżej ciśnienia tętniczego pacjenta.