larsen0958

958 II Anestezjologia ogólna

1 Współpraca podczas operacji

1.1    Zasada odpowiedzialności jednoosobowej i osobistej

Organizacja współczesnej medycyny charakteryzuje się partnerską współpracą specjalistów z różnych dziedzin oraz/lub wykwalifikowanego personelu lekarskiego i nielekarskiego. Na tej zasadzie opiera się podział zakresu odpowiedzialności. Każdy specjalista ponosi odpowiedzialność jednoosobową i osobistą za powierzane zadania i wykonywane czynności. WeiBauer określa tę współpracę lekarzy jako działanie zespołowe osób równoprawnych lub pozostających wobec siebie w stosunku pod- lub nadrzędności. Podstawą współpracy jest przestrzeganie określonych obowiązków i związana z tym odpowiedzialność kar-no-prawna. W anestezjologii istnieje interdyscyplinarna współpraca specjalistów zgodnie z zasadą podziału pracy w poziomie (anestezjolog - chirurg) i w pionie (ordynator anestezjolog - lekarze podlegający mu na oddziale).

1.2    Zasada wzajemnego zaufania

Odpowiedzialność i zasada staranności obowiązująca każdego lekarza składają się na zasadę wzajemnego zawodowego zaufania.

Według niej każdy lekarz współdziałający w leczeniu pacjenta może ufać, że jego współpartner wykonuje czynności z zakresu swojej dyscypliny zgodnie z wymaganą wiedzą, starannością i w pełni świadom swojej odpowiedzialności. Zasada ta nie obowiązuje jedynie wtedy, gdy współpracujący lekarz nie jest zdolny w oczywisty sposób sprostać zadaniu, np. z powodu spożycia alkoholu, choroby lub przemęczenia. Dla dobra pacjenta w sytuacjach ekstremalnych i wyjątkowych każdy lekarz, niezależnie od reprezentowanej dyscypliny, jest zobowiązany przejąć całkowitą odpowiedzialność.

1.3    Podział czynności

w płaszczyźnie poziomej

Jak wspomniano wcześniej, interdyscyplinarną współpracę lekarzy cechuje zasada ścisłego podziału czynności w płaszczyźnie poziomej.

Dotyczy to również współpracy między anestezjologiem i chirurgiem, których odpowiedzialność podczas współpracy jest regulowana przepisami prawnymi oraz uzgodnieniami między towarzystwami naukowymi reprezentującymi poszczególne dyscypliny medyczne.

Przy współpracy lekarzy na sali operacyjnej obowiązuje zasada wzajemnego zaufania, co oznacza, że „aby zaplanowana operacja mogła przebiegać prawidłowo, uczestniczący w niej lekarze mogą polegać na odpowiedzialnym postępowaniu lekarzy innych specjalności”. Wynika stąd, że anestezjolog podczas współpracy z innym specjalistą. zwłaszcza na sali operacyjnej, ponosi całkowitą odpowiedzialność lekarską i prawną za prawidłowe, samodzielne wykonanie zadań z zakresu swojej specjalności, mając świadomość odpowiedzialności osobistej. Według WeiBauera obowiązuje tu następująca reguła:

J Anestezjolog i chirurg wypełniają swoje zadania zgodnie z zasadą ścisłego (poziomego) podziału czynności i wzajemnego zaufania. Udzielanie sobie wskazówek i kontrolowanie się nawzajem jest niedopuszczalne.

Ścisły podział pracy oraz zasada wzajemnego zaufania obowiązują również wtedy, gdy w zabiegu uczestniczą lekarze niżsi stopniem, którzy nie mają jeszcze specjalizacji w dziedzinie anestezjologii lub chirurgii (odpowiedzialność ordynatora oddziału anestezjologicznego, zob. pkt 1.4.1).

1.3.1 Rozgraniczenie zadań

Zgodnie z zasadą ścisłego podziału czynności i kompetencji chirurg jest odpowiedzialny za planowanie i przeprowadzenie operacji, anestezjolog zaś - za planowanie, przeprowadzenie oraz za nadzór podczas znieczulenia i utrzymanie funkcji życiowych chorego. Obaj lekarze ponoszą odpowiedzialność lekarską i prawną za ewentualne powikłania, ich leczenie i opiekę pooperacyjną.

Faza przedoperacyjna. Anestezjolog jest odpowiedzialny za przeprowadzenie badań przedopera-cyjnyeh, umożliwiających wybór najwłaściwszej metody znieczulenia, oraz na leczenie wstępne w celu zmniejszenia ryzyka znieczulenia. Jeśli to konieczne, program badań powinien być uzgodniony z chirurgiem, ponieważ ryzyko operacji i ryzyko znieczulenia są często zbieżne.