750 II Anestezjologia ogólna
Tabela 27.12 Wyrównywanie strat płynów podczas różnych zabiegów operacyjnych (bez podawania krwi) | |
Operacja |
Liczba i szybkość |
Lekki uraz - tonsillektomia - operacje plastyczne |
2 ml/kg/godz. podstawa + 4 ml/kg/godz. wyrównywanie strat |
Nieznaczny uraz - przepuklina pachwinowa - appendektomia - torakotomia |
2 ml/kg/godz. podstawa + 6 ml/kg/godz. wyrównywanie strat |
Ciężki uraz - resekcja fragmentu jelita w przypadku niedrożności - protezowanie stawu biodrowego - radykalna mastektomia |
2 ml/kg/godz. podstawa + 8 ml/kg/godz. wyrównywanie strat |
my odnośnie do uzupełniania płynów w zabiegach o różnym stopniu traumatyzacji; nie są to żadne sztywne zalecenia. Utrata krwi nie została w nich uwzględniona (transfuzja krwi - zob. rozdz. 28).
I Istotne w praktyce klinicznej:
- Płynoterapia powinna polegać na stosowaniu zbilansowanych roztworów elektrolitowych. Powinno się ją wdrożyć wraz z rozpoczęciem operacji, a w żadnym wypadku dopiero w okresie pooperacyjnym.
- Śródoperacyjną utratę krwi należy w miarę możliwości oceniać ilościowo (ssak). Utrata 10% objętości krwi krążącej u wcześniej zdrowych osób zazwyczaj nie jest wskazaniem do zastosowania transfuzji krwi.
W rutynowym monitorowaniu przebiegu płyno-terapii wykorzystuje się następujące parametry:
- częstos'ć akcji serca,
- ciśnienie tętnicze krwi,
- ośrodkowe ciśnienie żylne,
- wielkość diurezy.
Płynoterapia u pacjentów, u których nie występowały wcześniej zaburzenia gospodarki wodno--elektrolitowej, jest stosunkowo prosta i w znacznym stopniu opierać się może na opisanych wcześniej zaleceniach. Inaczej wygląda leczenie u pacjentów z występującymi wcześniej zaburzeniami: ustalenie u nich prawidłowego rozpoznania jest warunkiem odpowiedniej terapii!
Anestezjolog musi, opierając się na występujących objawach klinicznych i wynikach badań laboratoryjnych, ocenić stan gospodarki płynowej pacjenta. W tym celu analizuje się objętość, osmo-larność i skład płynu zewnątrzkomórkowego, a następnie wdraża się postępowanie terapeutyczne. W warunkach klinicznych można postępować w następujący sposób:
► Ocena objętości płynu:
- ciśnienie tętnicze krwi i częstość akcji serca, a jeżeli to konieczne wywołanie reakcji orto-statycznej (poprosić chorego o to, aby usiadł lub wstał),
- napięcie skóry,
- wilgotność błon śluzowych,
- wielkość diurezy.
► Oznaczenie osmolarności:
- osmolamość osocza,
- stężenie sodu w osoczu.
► Oznaczenie składu płynu zewnątrzkomórkowego
- stężenie elektrolitów' w osoczu,
- równowaga kwasowo-zasadow'a (i zawartość gazów w'e krwi),
- zawartość albumin w osoczu,
- mocznik i kreatynina.
Niedobór płynu zewnątrzkomórkowego jest prawdopodobnie najgroźniejszym zaburzeniem równowagi płynowej w okresie przedoperacyjnym, gdyż większość technik znieczulenia może wywołać u odwodnionych pacjentów zapaść krążeniową. Rozpoznanie ntusi zostać ustalone w okresie przedoperacyjnym, a nie retrospektywnie. Służą do tego wywiad i objawy kliniczne. Badania laboratoryjne nie zawsze są pomocne. Podejrzenie istnienia odwodnienia nasuwa się u pacjentów z następującymi zaburzeniami:
- biegunką,
- wymiotami,
- przetokami żołądkowo-jelitowymi,
- odsysaniem treści z żołądka,
- wysoką gorączką,
- hiperglikemią z acetonurią w przebiegu cukrzycy,
- zaburzeniami czynności nerek.
Pacjenci z niedrożnością jelit lub zapaleniem otrzewnej mogą stracić duże ilości bogatobiałko-