818 II Anestezjologia ogólna
Tabela 30.2 Zapobieganie i leczenie PONV | ||||
Typ leku przeciw-wymiotnego |
Mechanizm działania |
Działania niepożądane |
Uwagi |
Dawkowanie |
Przeciw- histaminowe Dimenhydrinat |
antagonista receptora: histaminowego (muskarynowego) (dopaminowego) |
sedacja, suchość w jamie ustnej |
dobry przy wymiotach z powodu zaburzeń przedsionkowych, stosowany przede wszystkim u dzieci |
dorośli: 0,5-1 mg/kg i.v dzieci: 2-5 mg/ kg doodbytniczo 1 mg/ kg i.v. |
Benzamidy Metoklopramid |
antagonista receptora: dopaminowego (histaminowego) (serotoninowego) |
sedacja, zaburzenia pozapirami-dowe, niepokój, spadek ciśnienia tętniczego, tachy-kardia, bradykarcłia |
niepewne działanie; działania niepożądane rzadko |
dorośli: 0,3 mg/kg i.v. dzieci: 0,1-0,2 mg/kg i.v. |
Neuroleptyki Triflupromazyna, Droperidol |
antagonista receptora: dopaminowego (histaminowego) (muskarynowego) (serotoninowego) |
sedacja, zaburzenia pozapirami-dowe, niepokój, obniżenie nastroju, spadek ciśnienia tętniczego |
działania niepożądane zależne od dawki, droperidol należy do najsilniejszych analgetyków; zastosowanie u dzieci ograniczone z powodu stanów lękowych |
triflupromazyna: dorośli: 5-10 mg i.v. droperidol: dorośli: 10-20 pg/ kg i.v„ dzieci: 50-75 pg/ kg i.v. |
Antagoniści receptora 5-HT3 Ondansetron, Dolasetron |
antagonista receptora: serotoninowego |
bóle głowy, zatwardzenie, reakcje alergiczne, przemijające podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych, wydłużenie odstępów w EKG |
należą do najsilniejszych leków przeciwwymiot-nych, ondansetron u dzieci od 4 r.ż., w Niemczech dopuszczony tylko Anemet przy PONV; Zofran w trakcie rejestracji [Zofran w Polsce dopuszczony od 4 r.ż.) |
ondansetron dorośli: 4-8 mg i.v. dzieci: 0,1 mg/kg i.v. dolasetron dorośli: 12,5 mg i.v. |
Glukokortykoidy Deksametozon |
nie w pełni wyjaśnione |
(typowe działania niepożądane) |
przy jednorazowym podaniu -bez znaczenia |
dorośli: 8 mg i.v. dzieci: 0,15 mg/kg i.v. |
Propofol |
nie w pełni wyjaśnione |
ból w miejscu wstrzyknięcia |
dawki subhipno-tyczne mogą także działać przeciwwymiotnie |
dorośli: 10-20 mg i.v. |
hipoksja, hiperkapnia, zatrzymanie moczu, rozdęcie żołądka,
premedykacje neuroleptykami, barbituranami lub skopolaminą,
- bóle,
- lęk,
- odstawienie alkoholu i/lub leków (szczególnie z grupy psychotropowych).
Przed farmakologicznym uspokojeniem pacjenta należy usunąć przyczynę pobudzenia.