660 II Anestezjologia ogólna
Tabela 26.2 Dodatkowe wyposażenie monitorujące (wg DGAI, 1995) | ||
Wyposażenie |
Przy stanowisku pracy |
Do dyspozycji w sali operacyjnej |
Aparat do znieczulenia z respiratorem Inwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego krwi; |
✓ | |
co najmniej 2-kanałowy | ||
Pomiar pojemności minutowej serca |
✓ | |
Sonda dopplerowska |
✓ | |
Monitor czynności o.u.n. |
✓ | |
Pompy infuzyjne |
✓ | |
Pomiar temperatury; co najmniej 2-kanałowy |
✓ | |
Aparat do szybkich analiz laboratoryjnych |
✓ |
- pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego (o.c.ż.) przez cewnik założony do żyły głównej,
- ciągły, bezpośredni pomiar ciśnienia tętniczego oraz gazometria krwi tętniczej przez cewnik założony do tętnicy,
- pomiar wybranych parametrów laboratoryjnych,
- kontrola diurezy przez cewnik założony do pęcherza moczowego.
2.3 Nadzór wszechstronny
Nadzór wszechstronny jest konieczny podczas operacji specjalnych, np. zabiegów kardiochirurgicznych, bądź kraniotomii albo rozległych operacji związanych z poważnymi urazami, którym towarzyszy masywna utrata krwi. W tych przypadkach nadzór standardowy i specjalny uzupełnione są kolejnymi, inwazyjnymi metodami pomiarów. Zgodnie ze wskazaniami należy wówczas zastosować następujące metody i sposoby monitorowania:
- pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej i ciśnienia zaklinowania przez cewnik wprowadzony do tętnicy płucnej,
- prowadzenie wszechstronnych badań laboratoryjnych,
- pomiar ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
Tabela 26.3 Czynniki ryzyka, które należy uwzględnić w czasie nadzoru anestezjologicznego
- Choroby układu krążenia
- Choroby pluć
- Choroby nerek
- Nadwaga > 40% idealnej masy ciała
- Cukrzyca
- Ekstremalne grupy wiekowe
Czynniki ryzyka. Niezależnie od rodzaju operacji określone czynniki, które zwiększają ryzyko powikłań znieczulenia i zabiegu operacyjnego, muszą być bezwzględnie wzięte pod uwagę przy ustalaniu nadzoru operacyjnego. Najważniejsze czynniki ryzyka przedstawiono w tab. 26.3.
Podczas znieczulenia eterem u pacjentów niepre-medykowanych i oddychających spontanicznie można wyróżnić zależne od dawki stadia znieczulenia (zob. rozdz. 3), co pozwala na ocenę dalszego zapotrzebowania na anestetyk i ustalenie głębokości znieczulenia. Przy nowoczesnym znieczuleniu złożonym stadia znieczulenia bywają trudne do oceny. Wyłączenie spontanicznego oddechu w wyniku zastosowania środków zwiotczających sprawia też, że ocena oddechu nie może być brana pod uwagę w ocenie głębokości znieczulenia. Przy stosowaniu do znieczulenia anestetyków wziewnych ocenę zaburza dodatkowo premedykacja, użycie leków uspokajających, nasennych, opioidów czy neuroleptyków.
W ocenie i nadzorze głębokości znieczulenia ogólnego ważny jest nie tylko wpływ anestetyku na organizm, ale przede wszystkim reakcja pacjenta będącego pod wpływem anestetyku na różne bodźce, takie jak laryngoskopia i intubacja dotcha-wicza lub bodźce chirurgiczne. Pojedyncze bodźce mogą mieć różną intensywność, w zależności od tego zmienia się zapotrzebowanie na leki znieczulające i środki zwiotczające podczas różnych rodzajów operacji, a nawet w różnych etapach tego samego zabiegu operacyjnego. U zdrowych pa-