larsen0822

822 II Anestezjologia ogólna

Tabela 30.4 Opioidy w leczeniu bólu pooperacyjnego u dorosłych

Lek	Dawkowanie/ droga podania*	Czas działania
Morfina	5-10 mg i.v. 10-20 mg im	4-6 godz.
Pirytramid	7,5-22,5 mg i.v. lub 0,1-0,3 mg/kg i.v. 15-30 mg i.m.	ok. 6 godz.
Petydyna	25-100 mg i.v. 25-150 mg i.m.	4 godz.
Buprenorfina	0,3-0,6 mg i.v. 0,3-0,6 mg i.m. 0,4 mg podjęzykowo	6-8 godz.

* Podano dawkowanie zalecane; w rzeczywistości powinno być ono indywidualizowane w zależności od osiąganego rezultatu. Przy podawaniu dożylnym - stosować powoli; jest to ważniejsze niż szybki początek działania przy silnych bólach.

W przypadku buprenorfiny należy pamiętać, że jej działanie deprymujące oddech bardzo słabo lub wcale nie daje się odwrócić naloksonem.

Wybór leku. Wybór silnie działającego opioidu nie ma przeważnie większego znaczenia, ponieważ różnice w działaniu przeciwbólowym między poszczególnymi lekami są małe. Krótko działające opioidy, takie jak fentanyl, alfentanyl czy sufenta-nyl, nie nadają się do leczenia bólu pooperacyjnego. W celu ułatwienia pracy personelowi sali budzeń i zwiększenia bezpieczeństwa chorych liczba i rodzaj stosowanych opioidów powinny zostać ograniczone.

Zastosowanie i dawkowanie (tab. 30.4). Opioidy podaje się najczęściej dożylnie w małych dawkach, kierując się skutecznością działania, nie sztywnym schematem.

Domięśniowego podawania opioidów nie poleca się z powodu opóźnionego początku działania i gorszej dostępności biologicznej. Koniecznie należy zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo depresji oddechowej, spadku ciśnienia tętniczego oraz możliwość wystąpienia nudności i wymiotów.

W przypadku lęku, niepokoju (wykluczyć niedotlenienie!) i pobudzenia opioidy można podawać z benzodiazepinami (midazolamem, flunitra-zepamem, diazepamem). Trzeba jednak pamiętać

0    sumującym się działaniu deprymującym oddech

1    przedłużonym działaniu uspokajającym.

8.1.2 Analgetyki nieopioidowe

Wyróżnia się dwie grupy analgetyków działających obwodowo:

■    przeciwzapalne i przeciwgorączkowe (o budowie kwasów), które uśmierzają ból związany z zapaleniem i zmniejszają obrzęk,

■    niesteroidowc analgetyki obwodowe (NSAID -

nonsteroidal anti-inflamatory drugs), które działają przeciwgorączkowo, ale nie przeciwzapalnie. ► Kwasy analgetyczne. Do tej grupy należą przede wszystkim: kwas acetylosalicylowy (aspiryna), indometacyna, diklofenak i fenylo-butazon. Wymienione leki łagodzą ból pochodzenia zapalnego, znajdują jednak zastosowanie w leczeniu bólu pooperacyjnego. Z tej grupy le-

Tabela 30.5 Analgetyki nieopioidowe w leczeniu bólu pooperacyjnego u dorosłych

Lek	Dawka odpowiadająca 0,6 g aspiryny	Typowa dawka doustna (lub doodbytniczo)	Dawka i.v.	Droga podania
Kwas acetylosalicylowy (aspiryna)	650 mg	0,5-1 g	0,5-1 g i.v. (5 g/24 godz. i.v.)	i.v., doustnie
Metamizol	500 mg	0,5-1 g	1-2,5 g i.v. (maks. 2x2,5 g/24 godz i.v.)	i.v., doustnie, doodbytniczo
Diklofenak	25 mg	25-50 mg	75 mg i.v. (150 mg/24 godz. i.v.)	i.v., doustnie, doodbytniczo
Paracetamol	650 mg	0,5-1 g (4-6x/24 godz.)		doustnie, doodbytniczo
Ibuprofen	200 mg	200-400 mg (4-6x/24 godz.)		doustnie, doodbytniczo
Naproksen	125 mg	250 mg (3-4x/24 godz.)		doustnie, doodbytniczo