larsen0416

416 II Anestezjologia ogólna

Tabela 17.2 Zalecenia dotyczące podawania kortykosteroidów egzogennych w okresie okotooperacyjnym (wg Salema i współpr., 1994)

Stres chirurgiczny niewielkiego stopnia (np. operacja przepukliny pachwinowej): hydrokortyzon 25 mg (lub inny preparat w dawce ekwiwalentnej) tylko w dniu zabiegu

Stres chirurgiczny średniego stopnia (np. całkowita endoproteza, resekcja okrężnicy, otwarta cholecystektomia) hydrokortyzon 50-75 mg (lub inny preparat w dawce ekwiwalentnej) przez 2-3 dni, następnie dawkowanie jak przed zabiegiem

Stres chirurgiczny dużego stopnia (np. operacja serca, operacja Whipple'a, resekcja przełyku): hydrokortyzon 100-150 mg (lub inny preaprat w dawce ekwiwalentnej) przez 2-3 dni, następnie dawkowanie jak przed zabiegiem

10 Leki przeciwdepresyjne

10.1 Inhibitory MAO

Inhibitory monoaminooksydazy (np. Pamate, Jatro-som) są wiązane przez enzym monoaminooksyda-zę, zwiększając tym samym zawartość neuroprze-kaźników (serotoniny, noradrenaliny, dopaminy, adrenaliny) w obrębie nerwów'. Działają w ten sposób przeciwdepresyjnie i przeciwnadciśnieniowo.

Interakcje inhibitorów MAO z anestetykami i środkami pomocniczymi znieczulenia, jak również manipulacjami wyzwalającymi odruchy adre-nergiczne, mogą występować jeszcze przez okres dwóch tygodni po odstawieniu tych leków. Interakcje te mogą powodować nadwrażliwość układu współczulnego. Z tego względu zalecano dotychczas odstawienie tych leków' na co najmniej dwa tygodnie przed znieczuleniem.

Opioidy. Przede wszystkim należy obawiać się interakcji inhibitorów' monoaminooksydazy z opioi-dami. Mogą tu wystąpić dwa rodzaje reakcji:

1.    Reakcja pobudzeniowa (typu I) wywołana nadczynnością serotoninergiczną i objawiająca się:

-    nagłym wystąpieniem nadmiernej pobudliwości i niekontrolowanego zachowania,

-    bólami głowy,

-    wzrostem lub spadkiem ciśnienia tętniczego,

-    zwiększonym napięciem mięśniowym i gorączką,

-    drgawkami i śpiączką.

► Leczenie: a-bloker (fentolamina) lub nitropru-sydek sodu; pochodne fenotiazyny.

2.    Reakcja stłumienia („depresyjna”; typu II)

spowodowana zahamowaniem czynności mi-krosomalnych enzymów wątrobowych ze zwiększeniem ilości opioidów niezwbązanych i charakteryzująca się:

-    depresją oddechową,

-    spadkiem ciśnienia tętniczego,

-    śpiączką.

► Leczenie: oddech zastępczy, wlew ciągły noradrenaliny.

Jedynie w przypadku petydyny (Dolantin) obserwowano dotąd tylko reakcję pobudzeniową. Ma ona zwykle ciężki przebieg i nierzadko kończy się zejściem śmiertelnym.

Obowiązująca zasada:

Petydyna jest bezwzględnie przeciwwskazana u chorych przyjmujących inhibitory monoaminooksydazy.

Odnosi się to także do leczenia bólu pooperacyjnego. Inne opioidy natomiast prawdopodobnie nie wywmłują reakcji pobudzeniowych, może dojść najwyżej do wydłużenia ich działania. Formy depresyjne interakcji opisano dotychczas tylko w jednym przypadku.

Barbiturany. Inhibitory MAO nasilają prawdopodobnie działanie barbituranów w wyniku zahamowania mikrosomalnych enzymów wątrobowych. Stąd konieczność zmniejszenia dawek.

Ketamina. Działa pobudzająco na układ krążenia i ze względów ostrożności nie powinno się jej stosować. Objawy ewentualnej interakcji z inhibitorami MAO nie są znane.

Anestetyki wziewne, takie jak halotan, enfluran, izofluran, desfluran. sewofluran i podtlenek azotu, można bezpiecznie stosować z inhibitorami MAO.

Benzodiazepiny. Środki te można prawdopodobnie bezpiecznie łączyć z inhibitorami MAO.