larsen0376

376 II Anestezjologia ogólna

Tabela 16.6 Wskazania do operacji związane z cukrzycą

-    Zabiegi na naczyniach wieńcowych i obwodowych, plastyka tętnic i zakładanie stentów

-    Częściowa resekcja i amputacja kończyn

-    Ortopedyczne zabiegi korekcyjne

-    Pobieranie wycinków

-    Cięcie cesarskie

-    Przeszczepy nerek i trzustki

-    Operacje okulistyczne zaćmy, witrektomia,

-    Implantacja pompy insulinowej lub portu

krzycy. Przede wszystkim należy uwzględnić następujące czynniki:

-    zaburzenia metaboliczne w następstwie stresu związanego z operacją,

-    następstwa makro- i mikroangiopatii: chorobę niedokrwienną serca, zaburzenia krążenia mózgowego, nefropatię,

-    neuropatię układu autonomicznego: spadki ciszenia tętniczego, zatrzymanie akcji serca,

-    aktywację układu krzepnięcia ze skłonnos'cią do zakrzepów,

-    zaburzenia odporności komórkowej na zakażenia.

-    znacznie zwiększoną zachorowalność ogólną. Aby zmniejszyć ryzyko przeprowadza się szczegółowe badanie przedoperacyjne, a leczenie cukrzycy ustala się przy ścisłej współpracy diabeto-loga lub internisty. Należy pamiętać:

ł Rozlegle, planowe zabiegi należy odłożyć, jeśli stężenie glukozy we krwi na czczo i po posiłku jest podwyższone, a także gdy podwyższone są wartości HbA, (hemoglobiny glikozylowanej).

4.1.2 Badania w okresie przedoperacyjnym

Przed planowanym zabiegiem konieczne jest przeprowadzenie dokładnego badania przez internistę. Ma ono ujawnić wszystkie obecne, ważne dla anestezjologa, następstwa i powikłania cukrzycy:

-    chorobę niedokrwienną serca,

-    niewydolność krążenia mózgowego, zagrożenie udarem,

-    miażdżycę zarostową tętnic obwodowych,

-    nefropatię z niewydolnością nerek,

-    neuropatię obwodową z neuropatią układu autonomicznego włącznie,

-    ostre zakażenia.

W tab. 16.7 przedstawiono wszystkie badania konieczne do przeprowadzenia przeoperacyjnej oceny stanu narządów.

Tabela 16.7 Badanie przedoperacyjne przed planowymi zabiegami u chorych na cukrzycę

-    Układ krążenia: EKG, próba wysiłkowa, badanie echokardiograficzne, ocena zmienności rytmu serca (HRV), pomiar ciśnienia tętniczego krwi, badanie naczyń obwodowych

-    Zdjęcie RTG klatki piersiowej

-    Badanie neurologiczne

-    Badanie dna oka

-    Oznaczanie wskaźników czynności nerek

-    Kontrola metabolizmu: HbA,, profil glikemii, oznaczanie ciał ketonowych w moczu, badanie moczu, oznaczanie stężenia elektrolitów

w surowicy

-    Badanie krzepnięcia krwi, morfologia

Neuropatia autonomiczna. Wśród różnych postaci polineuropatii cukrzycowej szczególne znaczenie ma neuropatia nerwów trzewnych i autonomicznego układu nerwowego, z którą wiążą się różne zaburzenia czynnościowe podczas znieczulenia ogólnego. Dotyczy wszystkich funkcji przy-wspólczulnego i współczulnego układu nerwowego. Objawy cukrzycowej neuropatii autonomicznej przedstawiono w tab. 16.8.

Częstość występowania neuropatii autonomicznej zwiększa się wraz z czasem trwania choroby i wiekiem pacjenta. Opisywano nagłe zatrzymania krążenia na podłożu neuropatii autonomicznej. Należy zwrócić uwagę na następujące zagrożenia anestezjologiczne związane z obecnością neuropatii cukrzycowej:

-    chwiejność ciśnienia tętniczego podczas zabiegu operacyjnego, szczególnie zagrożenie hipotonią,

-    zagrożenie zatrzymaniem krążenia (rzadko),

-    hipotonia ortostatyczna przy zmianach ułożenia,

-    opóźnione opróżnianie żołądka i większe ryzyko aspiracji,

-    zmniejszenie napędu oddechowego pod wpływem hipoksji: niebezpieczeństwo depresji oddechowej w sali budzeń,

-    zaburzenia opróżniania pęcherza moczowego z ryzykiem pooperacyjnej retencji moczu.

4.1.3 Cele leczenia cukrzycy

w okresie okołooperacyjnym

Ścisłe zalecenia obowiązujące podczas przewlekłego leczenia cukrzycy mają mniejsze znaczenie w okresie okołooperacyjnym. W tym czasie należy przede wszystkim unikać następujących zagrożeń:

-    hiperglikemii związanej ze stresem,