720 II Anestezjologia ogólna
wego przepływu krwi i jej pomiar nie jest przydatny podczas nadzoru śródoperacyjnego.
- Skóra. Wynik pomiaru zależy od przepływu krwi przez tkankę podskórną. Na temperaturę wpływają: potliwość, promieniowanie, zmiany przewodzenia. Pomiar nie jest przydatny do nadzoiu śródoperacyjnego.
Pomiaru temperatury ciała najlepiej dokonywać w sposób ciągły urządzeniem elektronicznym, które może mierzyć również temperaturę w tkankach głębiej położonych, a nie metodą standardową - termometrem.
W warunkach fizjologicznych temperatura ciała, w wąskim zakresie, utrzymuje się między 36,5°C do 37,5°C. Podwyższenie temperatury prowadzi do po-tłiwości, rozszerzenia naczyń i dreszczy. Regulacja temperatury ciała odbywa się w podwzgórzu. Wszystkie anestetyki zakłócają czynność podwzgórza i przesuwają próg termoregulacyjny. Do skurczu naczyń dochodzi zwykle wtedy, kiedy gradient między temperaturą centralną ciała a temperaturą skór)' na przedramieniu wynosi 4°C. Anestetyki przesuwają tę wartość progową w wyższy zakres. Utrata ciepła podczas znieczulenia wynosi 210 kcal/godz. (na ogół z powodu konwekcji i parowania), wytwarzanie ciepła tymczasem wynosi zaledwie 60 kcal/godz.
niż 21°C, to bez postępowania przeciwdziałającego utracie ciepła, temperatura ciała wszystkich pacjentów poddanych znieczuleniu obniża się. Proces wychładzania zostaje istotnie przyspieszony przez urządzenia klimatyzacyjne działające w systemie przepływu laminarnego.
Inne czynniki, które wpływają na śródoperacyjne obniżenie temperatury ciała, to:
- otwarcie dużych jam ciała: straty przez parowanie,
- podawanie dużych ilości zimnych płynów infu-zyjnych i krwi konserwowanej,
- podeszły wiek: niższa wartość progowa zwężenia naczyń.
Podczas pierwszej godziny znieczulenia temperatura ciała obniża się o 1°C, także wtedy, gdy utrata ciepła przez skórę jest w tym okresie jeszcze bardzo niewielka. Przyczyną tego początkowego spadku temperatury jest obwodowe rozszerzenie naczyń wywołane przez anestetyki, w wyniku którego jest prowadzone ciepło ze środka ciała do obwodu.
Znieczulenie regionalne. Odpowiednio do zakresu również znieczulenie podpajęczynówkowe i zewną-trzoponowe wpływają na regulację temperańiry: próg dla dreszczy przesunięty zostaje w zakres wyższych temperatur. Dzieje się tak przypuszczalnie dlatego, że znieczulenie jest odpowiedzialne za przerwanie dopływu sygnałów informujących o spadku temperatury na obwodzie do podwzgórza, przez co ten centralnie regulujący ciepłotę ciała narząd odbiera błędną informację o prawidłowej temperańirze ciała.
Dla anestezjologa zasadnicze znaczenie ma wpływ lekkiej hipotermii na metabolizm anestetyków i środków zwiotczających mięśnie. Poprzez zwolniony metabolizm wydłuża się działanie wielu leków, przede wszystkim środków zwiotczających mięśnie. Podobne efekty udowodniono również przy stosowaniu propofolu.
Znamienne jest także, że śródoperacyjna utrata krwi jest przy lekkiej hipotermii wyższa niż u pacjentów z prawidłową temperaturą, przypuszczalnie z powodu zahamowania czynności płytek krwi. Należy również zauważyć, że testy laboratoryjne dotyczące parametrów układu krzepnięcia wykazują zależność od zmian temperańiry.
Dla chirurgów znaczenie mają doniesienia naukowe, które wykazały, że hipotermia prowadzi do zwiększenia odsetka zakażeń ran, prawdopodobnie z powodu zaburzenia czynności neutrofili wie-lojądrzastych.
Dreszcze pooperacyjne. U pacjentów znajdujących się w stanie hipotermii dreszcze w okresie pooperacyjnym prowadzą podczas fazy ponownego ogrzewania się do zwiększenia zużycia tlenu. Dlatego też u pacjentów z niedokrwienną chorobą serca może wystąpić niedokrwienie mięśnia sercowego. Również wzrost uwalniania się noradrenaliny może prowadzić do komorowych zaburzeń rytmu serca.
Niezależnie od skutków, jakie wywiera hipotermia na organizm, konieczność utrzymania lub ponow'-