M Feld TBM205

205

5.5. Projektowanie operacji obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej w procesie technologicznym

Wielkość produkcji ma decydujący wpływ na to, czy narzędzie będzie normalne czy specjalne. W produkcji jednostkowej, małoseryjnej i seryjnej powinno się stosować narzędzia normalne, produkowane przez wyspecjalizowane zakłady. Wyjątkowo w tych przypadkach, w których nie można zastosować narzędzia normalnego, trzeba je zastąpić narzędziem specjalnym. Należy jednak pamiętać, że jest to narzędzie drogie, gdyż trzeba je projektować i wykonywać we własnym zakresie. Podstawowym warunkiem musi być jednakże odpowiednio wyposażona narzędziownia.

W miarę wzrostu produkcji liczba narzędzi specjalnych zwiększa się. Dotyczy to zwłaszcza takich narzędzi, jak np. wiertła dwustopniowe, noże kształtowe itp., których zastosowanie spowoduje skrócenie czasu obróbki. W produkcji wielkoseryjnej i masowej koszt narzędzia specjalnego przypadający na jeden obrobiony przedmiot jest minimalny, stąd narzędzia takie są opłacalne.

Sposób obróbki określa jednoznacznie, czy wyboru dokonuje się spośród narzędzi tokarskich, wiertarskich, frezarskich, czy innych.

Materiał obrabianego przedmiotu. Jest to najistotniejszy czynnik rzutujący na dobór narzędzi. Ma on decydujący wpływ na wybór materiału narzędziowego i jego gatunku, jak również na geometrię ostrza.

Typ obrabiarki. Oprócz materiału przedmiotu obrabianego na wybór narzędzia duży wpływ posiada obrabiarka. Chodzi głównie o to, aby wykorzystać, możliwie w maksymalnym stopniu, właściwości eksploatacyjne obrabiarki. W celu spełnienia tego warunku jest wymagany również odpowiedni materiał ostrza.

Rodzaj i dokładność obróbki. Niektóre z narzędzi normalnych są podzielone na narzędzia do obróbki zgrubnej i wykańczającej, jak np. noże tokarskie zdzieraki i wy-kańczaki, rozwiertaki zdzieraki i wykańczaki itp. Stąd rodzaj obróbki i wymagana jej dokładność mają wpływ na dobranie odpowiedniego narzędzia.

Kształty obrabianych powierzchni. Dla niektórych narzędzi istotny jest kształt i wielkość obrabianej powierzchni. W przypadku np. frezowania powierzchni płaskich czynniki te będą decydowały, czy wybór padnie na frez walcowo-czołowy, walcowy, czy głowicę frezową.

5.5. Projektowanie operacji obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej w procesie technologicznym

Istnieją liczne rodzaje obróbek cieplnych i cieplno-chemicznych, które muszą być właściwie zaplanowane w trakcie opracowywania procesów technologicznych. Do najczęściej występujących obróbek cieplnych i cieplno-chemicznych zalicza się:

-    wyżarzanie,

-    ulepszanie cieplne,

-    hartowanie i odpuszczanie,

-    nawęglanie, hartowanie i odpuszczanie,

-    węgloazotowanie, hartowanie i odpuszczanie,

-    azotowanie,

-    azotonasiarczanie.