C) W różnych formach doszło do licznych upodobnień i zmian analogicznych.
D) Odmiana rzeczownikowa utraciła zdolność pełnienia funkcji przydawki.
E) Odmiana zaimkowa oprócz funkcji przydawki zaczęła również pełnić funkcję orzecznika, podobnie jak odmiana rzeczownikowa.
W wyniku tych zmian ukształtowała się następująca staropolska odmiana przymiotników złożonych:
Liczba pojedyncza |
Liczba mnoga | |||||
r.m. |
r.n. |
r.ż. |
r.m. |
r.n. |
r.ż. | |
M |
now-y |
now-e |
now-a |
now-i // e |
now-a |
now-e |
D |
now-ego |
now-e // ej |
now-ych | |||
C |
now-emu |
now-ej |
now-ym | |||
B |
now-y |
now-e |
now-ą |
now-e |
now-a |
now-e |
N |
now-ym |
now-ą |
now-ymi | |||
Ms |
now-em |
now-ej |
now-ych |
Niektóre formy odmiany zaimkowej zewnętrznie nie różniły się od takich samych form odmiany rzeczownikowej, np.:
M Lp. r.ż. odmiany rzeczownikowej: *dobra ^ poi. dobra ^ dobra odmiany zaimkowej: *dobra-ja ^ poi. dobra ^ dobra M l.mn. r.n. odmiany rzeczownikowej: pola są zielona ^ zielona. ^ zielona odmiany zaimkowej: zielona]a pola ^ zielona ^ zielona Ml.mn. r.n.odmiany rzeczownikowej: *tańe ^ poi. tanie ^ tanie odmiany zaimkowej: Hańeje ^ poi. tanie ^ tanie
Formy te różniły się w mowie tym, że w odmianie zaimkowej końcówki były długie, a po zaniku iloczasu pochylone (por. § 60—62), natomiast w odmianie rzeczownikowej końcówki były krótkie, a po zaniku iloczasu jasne. Jednak w zabytkach rękopiśmiennych nie oznaczano długości i krótkości samogłosek, dlatego w piśmie formy te są nie do odróżnienia.
§ 147. Rodzaj męskożywotny i męskoosobowy. Najważniejszą zmianą w zakresie przymiotników w języku polskim jest zastąpienie pierwotnych trzech rodzajów w l.mn. dwoma, podobnie jak miało to miejsce w wypadku zaimków (por. § 139). Przymiotniki polskie miały pierwotnie w l.mn. trzy odziedziczone formy rodzaju: r.m., r.ż. i r.n.,
128