Obraz4

Polecenia:

Powtórzyć §§ 29—33, 71—73. Przeczytać §§ 34—38. Opanować pamięciowo § 34, 38, 83, 85.

Zadania:

1. W jakich warunkach dochodziło do tzw. wzdłużenia zastępczego?

2.    Przedstaw rozwój jerów w tzw. pozycji napiętej.

3.    Jakie były konsekwencje zaniku i wokalizacji jerów? Które z nich uważasz za najważniejsze dla polskiego wokalizmu i dlaczego?

4.    Czym można wyjaśnić oboczność o : ó lub jej brak w podanych przykładach:

stóg - stogu rów - rowu lód - lodu woda - wód miód - miodu ogród - ogrody

potok - potoku sok - soku los - losu

kosa - kos (narzędzie) kos - kosa (ptak) krok - kroki

5. Dlaczego w formach M i B l.p. wyrazów lód, miód, rów, stóg, wóz wymawiamy wygłosowe spółgłoski tematu bezdźwięcznie {lut, m jut, ogrut itd.), a w pozostałych przypadkach dźwięcznie? Od kiedy istnieje taka wymowa?

6. Od wyrazów ogródek, rowek, wózek utwórz formy D l.p., od wyrazów babka, krówka, łódka - formy D l.mn. Przetranskrybuj wszystkie formy, zrekonstruuj ich postać prasłowiańską i objaśnij wymowę w poszczególnych formach. Na jakiej zasadzie oparta jest ich pisownia?

Wzór:

kózka - kózek, transkrypcja: kuska - kuzek, *koznka - *koznkn e ruchome wskazuje na istnienie jera, po którego zaniku doszło do upodobnienia^ do A;pod względem dźwięczności.

7.    Czym się różni głoskay w podanych wyrazach: krowy - zdrowy,pary

-    stary, długi (rzeczownik w M l.mn.) - długi (przymiotnik), drogi (D l.p. od droga) - drogi (przymiotnik)?

8.    Tekst nr 3. przepisz, przetransliteruj i przetłumacz na język współczesny. W miarę możności do tłumaczenia wykorzystaj pozycję: S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław - Warszawa

-    Kraków 1968. Wykonaj następujące ćwiczenia:

a) Wypisz wszystkie wyrazy, w których występują dotychczas poznane zjawiska.

166