Ms języce -języku, Ms l.mn. języcext - językach
e) w Ms. l.p. wprowadzono końcówkę z deklinacji -u- w cełu wyrównania tematu; w M l.mn. końcówka przeniesiona z B l.mn. na wzór l.p.; w Ms l.mn. końcówka -ach z deklinacji -a-
f) M l.p. języ£ - Ms l.p. języce - M l.mn. języcy -Ms l.mn. języcech: oboczność/:: c wszędzie spowodowana 2. palatalizacją k + e7, i2;
M l.p. języA:- B l.mn. języki: oboczność/:: k’spowodowana tzw. czwartą, polską palatalizacją/:, czyli przejściem ky ^ ki.
8. Z podanego fragmentu „Rozmyślań o żywocie Pana Jezusa” (przełom XV - XVI w.) wypisz rzeczowniki w formie M l.mn. Ustal ich rodzaj i dawną deklinację. Jakie końcówki miały te rzeczowniki w języku prasłowiańskim? Które z nich nie zmieniły końcówek do dnia dzisiejszego? Skąd zostały przeniesione wtórne końcówki w formach staropolskich zaświadczonych w przedstawionym tekście?
Zbieżeli się źwirzęta ku Jezusowi: łosiowie, lwowie, niedźwiedziowie, zębrowie, łanie, jelenie, turowie, słoniowie, sarny, liszki, małpy, wilcy, gronostajowie, rysiowie, leśnia i polnia źwirzęta wszelika zbierała się, dając cześć i chwałę a modląc się dzieciątku Jezu Krystusowi, a czyniąc cześć Maryje, matce Jego.
9. Z Tekstu nr 13 wypisz wszystkie rzeczowniki rodzaju męskiego i ujmij je w tabelkę z następującymi rubrykami: a) rzeczownik w formie zaświadczonej w tekście, b) temat, c) końcówka, d) przypadek, e) liczba, f) rodzaj, g) dawna deklinacja, h) dawna końcówka, i) forma współczesna podzielona na temat i końcówkę, j) geneza współczesnej końcówki, uwagi.
Wzór:
a |
b |
c |
d |
e |
f |
g |
h |
i |
i-1 |
z dobytków |
dobytk |
-ow |
D |
l.p. |
r.m. |
-o- |
-i. |
dobytk-ów |
1 - 1 Końcówka -ów z deki. -ii- |
nad woły |
woł- |
-y |
N |
l.mn. |
r.m. |
-u- 1 |
-tmi J |
woł-ami |
i Wjęzyku stpol. końce-* wka-y zdekl.-o-; 1 współczesna końc. -ami z deki. -a- |
180