Obraz1 2

gam i „pomocniczymi ³⁰⁰. Wraz z pojawieniem się polifonii zauważa się zmianę zasady budowania kodeksu liturgicznego. Powstające księgi z repertuarem liturgicznym (już to mszalnym, już officjum) składane są coraz częściej ze względu na nazwisko kompozytora (lub też kompozytorów), nie zaś z uwagi na swą funkcję i miejsce w obrządku³⁰¹. Nie są więc nowymi antyfonarzami czy graduałami, lecz antologiami-³⁰². Typowy układ treści rękopisów polifonicznych XV i XVI wieku stanowią: msza, magnificat i motet³⁰³.

Lektura współczesnych wydań źródłowych religijnej, a w tym i liturgicznej muzyki wielogłosowej, nie pozwala w prosty sposób odtworzyć pierwotnej kolejności utworów w rękopisie. Tropiący ślady dawnego porządku liturgicznego czytelnik odczuwa wyraźnie brak stosownego indeksu³⁰¹. Tymczasem kolejność utworów w kodeksach polifonicznych odzwierciedla często porządek kalendarza liturgicznego i jest tym samym, obok pokrewieństwa gatunków tekstowych i muzycznych, elementem łączącym nowe redakcje muzyczne ze starym wzorcem rnono-dycznym. Rzadko kompletny, porządek ów bywa jednak cenną wskazówką kryteriów doboru i proweniencji repertuaru (kalendarz wspomnień świętych czczonych w szczególny sposób, początek kalendarza jako cecha charakterystyczna dla określonych tradycji itp.).

360 Swoistymi hymnarzami polifonicznymi są rękopisy florenckie: katedralny - FlorD 28, dat. na ok. 1540-55, zawierający 1 magnificat. 1 psalm i 36 hymnów Beneventusa, Carpentrasa i Corteccie (Census-Cataloąue, I, s. 240) i medycejski: FlorL Med. Pal. 7, sprzed 1544 roku z 32 hymnami Cor-tecciego.

361 Charles Hamm, redaktor cytowanego już Census-Cataloąue odnotowuje niektóre XV-wieczne kodeksy polifoniczne (zawierające wielogłosowe części mszalne i części officjum) w następujący sposób: Gradual — Antiphonal, with polyphony (Gradual — Antyfonarz z polifonią): Mun BS Lat. 5023, Census-Cataloąue, II, s. 237.

362 Liczne przykłady kodeksów, w których polifoniczne msze występują obok kolekcji magnificatów i hymnów, odnaleźć można w Census-Cataloąue; zob. np. MS Mus. 40021 z ok. 1485-1500, w: Staatsbibliothek Preussicher Kulturbesitz, zawierający: 15 mszy, 1 Kyrie, 1 Gloria, 10 propriów mszalnych, 11 Magnificatów, 1 Te Deum, 1 Kantyk, 20 Hymnów Officjum, 6 hymnów procesyjnych, 1 responsorium oraz utwory świeckie (Census-Cataloąue, I, s. 51); także: MS Bartfa 92 (Census-Cataloąue, I, s. 111)

363 Por. Brus BR 5557, z ok. 1459-80, Census-Cataloąue, I, s. 92; LucAS 238, tamże, s. 126.

364 Por. np. wydanie Śpiewnika Głogowskiego w serii: Das Erbe Deutscher Musik, Kassel, 1937.

207