6931257575

92

STANISŁAW MICHALCZYK

Wraz z pojawieniem się mediów dostępnych on-line pojawił się problem dziennikarstwa internetowego, co z kolei wymagało naukowego, dydaktycznego, praktycznego i teoretycznego spojrzenia na to zagadnienie. Rośnie ilość prac temu poświęconych. Przedmiotem analiz jest też sama oferta on-line oraz jej społeczne wykorzystanie, a także problemy konkurencji na nowym rynku. Pierwsze publikacje z tego obszaru zaczęły się pojawiać już w roku 1994, miały one charakter empiryczny bez ambicji teoretycznych uogólnień. W miarę upływu czasu i rozwoju samej techniki, publikacji na temat mediów on-line przybywało. Pojawiły się ustalenia definicyjne oraz uogólnienia teoretyczne. W jednym z nowszych artykułów znajdujemy bibliografię na ten temat zawierającą 68 pozycji⁴¹. Rozpatruje się m.in. takie zagadnienia jak: problemy pojęciowe i cechy prasy on-line, różnice między gazetami drukowanymi a ich wersją on-line, zalety i wady wersji on-line. Oczywiście w centrum zainteresowania badaczy leży także problem społecznego wykorzystania mediów on-line. Dokładna wiedza na ten temat pozwala na wyciąganie daleko idących wniosków⁴².

W badaniach społecznych następstw nowych mediów na uwagę zasługuje refleksja nad politycznymi konsekwencjami funkcjonowania nowych technologii w kontekście tworzenia się tzw. „demokracji elektronicznej” i perspektyw partycypacji w niej obywateli⁴³ oraz nad fragmentaryzacją publiczności medialnej w kontekście tworzenia się społeczeństwa wirtualnego, cyberprzestrzeni i grup wirtualnych⁴⁴. Badacze próbują stworzyć konstytucję społeczeństwa elektronicznego. Interesujące prace z tej dziedziny mają w dużym stopniu nie tyle naukowy, co raczej futurologiczny charakter.

9. Zagraniczne systemy medialne (Auslandische Mediensysteme)

Zainteresowanie zagranicznymi mediami wynika z wielu przyczyn: oprócz motywów poznawczo-praktycznych (absorpcja na grunt niemiecki niektórych rozwiązań zagranicznych), w mediach innych krajów, zwłaszcza USA, widzi się gwaranta demokracji i rozwoju społeczeństwa. Penetrację zagraniczną ułatwia łatwy dostęp do światowej literatury medioznawczej oraz pobyty niemieckich uczonych na zagranicznych stażach, stypendiach czy studiach. Generalnie można wskazać na trzy główne geograficzne obszary penetracji naukowej: Stany Zjednoczone, kraje Unii Europejskiej oraz kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Nie znaczy to jednak, iż pozo-

⁴¹    Zob. J. J. G e r p o t, M. S c h 1 e g e 1: Online-Zeitungen: Charakteristika und Anwendungspotenziale eines neuen Medienangebotes, Medien & Kommunikationswissenschaft 2000, nr 3, s. 335-353.

⁴²    Zob. np. B. van Eimeren, H. Berhard: Entwicklugen der Onlinmedien in Deutschland. ARD/ZDF - Online Studie 2000: Gebrauchswcrt entscheidet iiber Internetnutzung, Media Perspektiven 2000, nr 8, s. 338-349.

⁴³    Zob. np. K. Kamps (Hrsg.): Elcktronische Dcmokratie? Perspektiven politischer Partizipation, Wiesbaden 1999.

⁴⁴    Zob. np. A. B ii h 1: Die virtuelle Gescllschaft des 21. Jahrhunderts. Sozialcn Wandel im digitalen Ze-italter, Wiesbaden 2000; Ch. Stegbauer: Grenzen virtueller Gemeinschaft, Wiesbaden 2001; U. Thiedeke: Yirtuelle Gruppen. Charakteristika und Problemdimcnsionen, Wiesbaden 2000.