113
2. Środki rzeczowe i finansowe...
w dobrej sytuacji finansowej obawiają się zbyt dużych należności, które mogą być w praktyce bardzo trudne do ściągnięcia.
Oprócz należności z tytułu usług mogą wystąpić także należności z tytułu podatków (nadpłacony podatek VAT lub dochodowy). Te należności regulowane są zwykle na bieżąco, chociaż w warunkach nadal wysokiej inflacji ich występowanie jest niekorzystne dla firmy.
Pilnowanie stanu należności oraz unikanie należności przeterminowanych należy do podstawowych obowiązków firmy.
Odpowiednikiem należności po stronie pasywów są zobowiązania krótko i długoterminowe. Zobowiązania krótkoterminowe są z kolei rodzajem kredytu zaciągniętego przez naszą firmę u kontrahentów. Powszechniej występują w przedsiębiorstwach handlowych, które otrzymują od producenta towar z opóźnionym terminem spłaty. Można np. z góry założyć, że wartość kredytu wyniesie np. 0,5 min zł. Zdarza się to przede wszystkim w wypadkach, w których miedzy momentem zakupu (określonym na fakturze) a momentem sprzedaży mija dłuższy czas. Przy świadczeniu usług turystycznych takie przypadki nie mają miejsca, bowiem moment zakupu jest jednoznaczny z momentem sprzedaży. Mamy jednak do czynienia z systemem wczesnych zamówień i rezerwacji potencjału. Ta gotowość do świadczenia usług bez braku pewności ich rzeczywistego udzielenia jest poważnym ryzykiem producenta. Dlatego żąda on często przedpłat niezwracalnych w przypadku anulowania zamówienia. Ma to chociażby częściowo zmniejszyć ponoszenie ryzyka.
Najczęściej jednak zobowiązania krótkoterminowe są udziałem tour operatorów i wynikają z odroczonego terminu płatności za wykonaną usługę hotelową czy przewozową,
W rozliczeniach wewnątrzkrajowych odroczenie płatności nie pociągające za sobą konieczności płacenia odsetek jest zawsze korzystne ze względu na spadek wartości pieniądza w czasie. Natomiast w rozliczeniach międzynarodowych korzyść lub strata wynika z różnic kursowych. Bywają takie okresy, kiedy różnice te są bardzo znaczne. Można powiedzieć, że należności i zobowiązania krótkoterminowe będące wynikiem odroczonych terminów płatności ułatwiają płynność finansową i umożliwiają poszerzenie operacji gospodarczych.
Warto podkreślić, że zobowiązania krótkoterminowe mogą występować także wobec urzędów skarbowych i zakładu ubezpieczeń społecznych z tytułu podatków (dochodowy, od wynagrodzeń, nieruchomości itp.) oraz składek ZUS. Tutaj jednak zwłoka w płatności tych zobowiązań jest droga (odsetki karne) i z reguły nieopłacalna.