105
/. Organizacja przedsiębiorstw...
• rozrostu przedsiębiorstwa,
• zmiany rodzaju jego działalności,
• poważnego zróżnicowania dotychczas produkowanego towaru.
Od przedsiębiorstwa małego, którego szef zajmuje się wszystkim, przechodzi się bowiem do przedsiębiorstwa kierowanego przez specjalistyczne ekipy kierownicze. Kolejny, trzeci etap tego procesu, to działania za pośrednictwem ekip wielodyscyplinarnych, związanych z konkretnymi projektami, programami, zdecentralizowanymi ośrodkami zysku3. Są to przyczyny, dla których zdecydowaliśmy się dostosować (dopasować) niektóre rozwiązania w zakresie organizacji do pracy przedsiębiorstw turystycznych.
Zacznijmy od firm małych, których w sektorze turystyki jest bardzo wiele. Spotykamy tu wiele małych agencji pośrednickich w sprzedaży gotowego produktu, małych hotelików, pensjonatów, firm przewozowych, agentów hoteli „naganiających klientów” itp. Mamy tu do czynienia z jedno- lub najwyżej dwuszczeblowym systemem organizacyjnym.
Przedsiębiorstwo ojednoszczeblowej strukturze organizacyjnej, tzw. paternalistyczne, nie zawsze oznacza konserwatyzm myślenia właściciela. W większości wypadków oznacza to, że obroty i zyski są jeszcze zbyt małe, aby można było pozwolić sobie na zatrudnienie większej liczby pracowników i rozbudowę struktur. Taka rozbudowa oznacza bardzo duży - a w przypadku małych obrotów - całkowicie nieuzasadniony wzrost kosztów. W takiej sytuacji jest wiele małych biur podróży sprzedających cudze produkty i żyjących z prowizji. Rolą właściciela jest wówczas:
1) planowanie działań, wyznaczanie celów, ocena konkurencji,
2) zawieranie umów z tour operatorami i wytwórcami usług,
3) wynajem autokarów.
4) prowadzenie księgowości lub sprawozdawczości bądź podrzucanie jej innym wyspecjalizowanym instytucjom,
5) prowadzenie działalności marketingowej na tyle, na ile pozwalają finanse firmy (projekty i wydruki ofert, kontakty z prasą, tablice reklamowe).
Pracownicy wynajmowani przez właściciela zajmują się:
• bieżącą obsługą klienta,
• korespondencją bieżącą (potwierdzenie lub anulowanie grup, zamówienia i ich aktualizacja itp.).
Podobny system występuje w małych hotelach i pensjonatach. Rolą właściciela jest:
1) zawieranie kontraktów z kooperantami lub władzami regionalnymi rekomendującymi obiekt,
Georges de Sainte Marie, Kierowanie..., s. 130.