Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (121)

122 V. Organizacja i finanse przedsiębiorstw turystycznych

^2 Rachunkowość zarządcza i jej wpływ na kontrolę realizacji bieżących działań przedsiębiorstwa

Podstawą zarządzania firmą jest planowanie i kontrola realizacji wyznaczonych działań. W przedsiębiorstwie prowadzącym różnorodną działalność (a takim jest hotel) niezwykle ważnym zachowaniem jest nie tylko ocena jego działalności jako całości, ale przede wszystkim ocena poszczególnych działów firmy i ich wpływu na realizację zadań ogólnych. Aby dokonać takiej oceny, trzeba dysponować odpowiednimi danymi. Posiadanie tych danych zależy od systemu ewidencji zdarzeń.

Rachunkowość zarządcza polega na takim właśnie sposobie ewidencji. A. Jarugowa definiuje ją jako proces identyfikacji, pomiaru, analizy, przygotowania i prezentowania informacji wykorzystywanych przez zarządzających do planowania, oceny i kontroli w ramach organizacji oraz mający na celu zapewnienie możliwości dokonywania rozliczeń z alokacji posiadanych zasobów i osiąganych wyników w ośrodkach odpowiedzialności¹.

Podstawową bowiem zasadą rachunkowości zarządczej jest wydzielenie rodzajów działalności i przyporządkowanie im odpowiednich kosztów opera-cyjnych. Zasady rachunkowości zarządczej muszą uwzględniać zróżnicowanie działalności obiektu wynikające z rodzaju świadczonych przez niego usług bądź produkcji dóbr.

W turystyce podstawowymi jednostkami, w których powinna mieć zastosowanie rachunkowość zarządcza, są hotele. Są to z reguły jednostki o sporej wartości środków trwałych oraz świadczące oprócz usług noclegowych i gastronomicznych także inne usługi, takie jak: handlowe, bankowe, telekomunikacyjne itp. Poza tym usługi te są w ramach hotelu wyraźnie wydzielone.

Duzi tour operatorzy także mogą w niektórych przypadkach świadczyć rozmaite usługi. Oprócz sprzedaży pakietów własnych mogą zajmować się' rezerwacją biletów lotniczych, świadczyć usługi z zakresu turystyki krajowej itp. Jednakże wydzielanie kosztów przypadających na dany rodzaj działalności operacyjnej jest u nich znacznie trudniejsze, a udział kosztów niepodzielonych - nieporównanie większy w strukturze kosztów niż w przypadku hoteli.

1

A. Jaruga, Nowoczesna rachunkowość w zarządzaniu przedsiębiorstwami. Rachunkowość zarządcza, „Nowa Europa” 1996, nr 5, s. 4-5.