Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (13)

14 I. Podmiot i przedmiot ekonomiki przedsiębiorstw

bowiem zgody wszystkich pozostałych wspólników. Jeżeli do takiej zgody nie dochodzi, spółka po prostu ulega rozpadowi.

Wszystko to powoduje, że wielkość działania spółki jest ograniczona. W turystyce spółek jest stosunkowo dużo tam, gdzie działalność nie wymaga zaangażowania dużej ilości kapitału, nawet przy dużym zasięgu przestrzennym (pośrednictwo - tour operatorzy, agenci, firmy przewozowe).

Tam jednak, gdzie kapitał ze względu na dużą wartość majątku jest niezbędny (szczególnie baza hotelowa), prędzej czy później musi dojść do próby utworzenia korporacji.

Korporacja jest niczym innym jak spółką akcyjną. Sprzedaż akcji jest najlepszą z możliwych form pozyskiwania kapitału. Pomijając niedogodności prawne wynikające z istnienia spółek, rozrost spółki i konieczność inwestowania w środki trwałe stawia dotychczasowych wspólników w trudnej sytuacji. Kapitały własne i zyski stają się niewystarczające na dokonanie poważniejszych inwestycji ani też na otrzymanie większego kredytu bankowego. Dlatego też decydując się na pozyskanie kapitału akcyjnego należy poświęcić wszystko to, co posiadało się do tej pory.

Pierwszą czynnością - poza zawarciem umowy prawnej - zmierzającą do sprzedaży akcji jest dokonanie wyceny firmy, ustalenie liczby emitowanych akcji i określenie ceny za jedną akcję. W „normalnych” warunkach, w których mamy do czynienia z przekształceniami ewolucyjnymi (powolny rozrost firmy i zmiana jej statusu prawnego, będąca wynikiem naturalnego dostosowania się do rzeczywistości), dokonanie takiej wyceny jest stosunkowo proste. Przyjęto mianowicie, że podstawą pomiaru podatków jest wartość rynkowa wynikająca z kursów giełdowych lub - jeśli podmioty nie są na niej notowane - wyznaczona na podstawie wartości majątku i uzyskanych wyników finansowych⁸. Znacznie trudniejsze zadanie czeka firmę, której przekształcenie wynika ze zmian ustrojowych, tak jak dzieje się to obecnie w Polsce. Wówczas to dochodzi do prób wyceny wielkich przedsiębiorstw państwowych, które w poprzednim systemie gospodarczym często zajmowały monopolistyczną pozycję na rynku, a ich majątek jest bardzo duży. Typowym przykładem takiego przedsiębiorstwa w turystyce jest „Orbis”. „Orbis” był jednocześnie właścicielem całej sieci hotelowej oraz tour operatorem z gęstą siecią biur podróży na terenie kraju i w wielu krajach europejskich i pozaeuropejskich. Olbrzymim utrudnieniem wyceny jest dekapitalizacja obiektów będąca wynikiem fatalnego systemu zarządzania turystyką w latach ubiegłych (m.in.

Za: M. Kufel, Metody wyceny przedsiębiorstw, Wydawnictwo Bielsko-Biała, 1992, s. 15.