Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (25)

26 II. Produkt turystyczny

tematycznie wzrasta z 2,1% w 1950 roku do 4,7% w 1960,14% w 1980 i 15,5% w 1989 roku¹. W Polsce w latach 1980-1992 liczba przyjazdów turystycznych wzrosła z 287 787 do 481 563 tys., a więc o około 70%². Bardzo duża część tuiystów korzysta z własnych środków transportowych. Dla nich budowane są przydrożne hotele, motele, sieć stacji benzynowych, parkingi, przydrożna gastronomia, flotylla promów oraz sieć lotnisk.

I wreszcie miejsce pobytu turystycznego, cel wyjazdu. Miejsce, w którym ze względu na walory i podaż usług turystycznych skupia się duża liczba turystów, możemy nazwać regionem turystycznymi W regionie tworzona jest usługa kompleksowa - często zintegrowana - co oznacza, że różne usługi (ich ceny, rodzaj, typ) tworzone są, promowane i zarządzane, wspólnie najczęściej za pośrednictwem organizacji reprezentującej usługodawców z jednej, a władze regionalne czy centralne z drugiej. Oznacza to również powiązanie systemu podatkowego z finansowaniem rozwoju podaży turystycznej regionu.

Co wchodzi w skład komplementarnego produktu świadczonego w regionie turystycznym? Przede wszystkim usługi noclegowe świadczone przez hotele, pensjonaty, kwatery prywatne, apartamenty, kempingi. Usługa gastronomiczna zintegrowana z hotelową lub występująca oddzielnie. Transport wewnętrzny oraz infrastruktura (sieć dróg, mostów). Częścią tego produktu są urządzenia sportowe (wyciągi narciarskie, baseny, pola golfowe, korty) oraz kulturalne (pałace, zamki, ośrodki kultury). Istotną częścią tego produktu są obiekty handlowe szczególnie wyspecjalizowane w sprzedaży produktów pierwszej potrzeby, pamiątek, ubioru i sprzętu, a także wypożyczalnie sprzętu. Wreszcie usługi bankowe, ubezpieczeniowe, ośrodki zdrowia, telekomunikacyjne i pocztowe.

Wielu autorów znacznie poszerza, i słusznie, walory regionu turystycznego, będące źródłem dodatkowych atrakcji i stanowiące część produktu turystycznego. Wymienia się:

• atrakcje naturalne: krajobraz, klimat i inne cechy geograficzne,

* atrakcje stworzone przez człowieka: budynki i infrastruktura zabytkowa,

* atrakcje kulturalne: tradycja i folklor, religia, muzea, imprezy specjalne oraz

• atrakcje społeczne: sposób życia mieszkańców i lokalnej społeczności³.

Są one oczywiście praprzyczyną powstania regionów turystycznych

- stanowią swoiste dobra wolne. Przedmiotem naszych rozważań są produkty stanowiące według Middletona infrastrukturę i usługi miejsca docelowego.

Dane wg Niemieckiego Instytutu Gospodarczego w Kolonii, w: M. Balicka, M. Łuczak, Źle a nawet dobrze, „Wprost” 199, nr 23, s. 15-16.

Rocznik Statystyczny 1995, GUS, Warszawa 1996, s. 588.

V. T. C. Middleton, Marketing w turystyce, PAPT, Warszawa 1996, s. 89-90.