psych1

44 Ks. Henryk Krzysteczko

4. TEST PSYCHOLOGICZNY

Pod koniec XIX wieku, w wyniku dążenia do zobiektywizowania metod ***    w psychologii, powstały testy psychologiczne ( z ang. taste - próbować, spraw

dzać, z łac. testari - świadczyć). Definicja Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego głosi, że testy są staranną obserwacją rzeczywistego zachowania się w standardowych (modelowych) warunkach. Testy zaliczane są do metod eksperymentalnych. Można więc stosować do nich schemat S-R względnie S-O-R. Bodźcem w tym wypadku jest sytuacja, jakieś zadanie manualne bądź werbalne, reakcją natomiast — wynik testu będący liczbą wykonanych zadań oznaczający stopień ujawnienia się jakiejś cechy psychicznej. Istotne dla testu jest odniesienie uzyskanego przez daną osobę wyniku do wyniku przeciętnego jakiejś populacji (grupy ludzi). Test więc pokazuje, w jaki sposób dana osoba wygląda na tle grupy.

Pierwsze testy były użyte przez psychiatrów w stosunku do psychicznie chorych, ale na początku XX wieku rozpowszechniły się niezmiernie szybko i zaczęto je stosować we wszystkich niemal dziedzinach psychologii. Francuski psycholog Alfred BINET (1857 -1917) skonstruował w 1905 r. metryczną skalę do badania inteligencji dzieci, złożoną z baterii testowych. Każda z tych baterii (zestawu testów) służyła do określenia inteligencji, tj. ogólnej zdolności umysłowej dzieci danego wieku. Średnią ilość punktów, przypadającą na odpowiedni wiek, Binet nazwał wiekiem życia, ilość punktów otrzymanych przez badaną testem osobę nazwał wiekiem umysłowym. Mając te dane porównywał wiek życia z wiekiem inteligencji. Uzyskiwał w ten sposób wskaźnik informujący o poziomie rozwoju intelektualnego badanej osoby.

William STERN do pomiaru inteligencji wprowadził pojęcie ilorazu inteligencji. Jest to globalny wskaźnik poziomu rozwoju umysłowego jednostki uzyskiwany przy testowym badaniu inteligencji. Iloraz inteligencji (I. I.) oblicza się według wzoru:

wiek umysłowy

I. I. (Iloraz Inteligencji) = —wielTżycia—    ^{x 100}

Obok testów inteligencji w psychologii" stosuje się testy osobowościowe. Najczęściej są to tzw. inwentarze osobowości, będące kwestionariuszami składa-jącymi się z bardzo dużej ilości pytań. Są one oparte na samowiedzy badanych, co pociąga za sobą pewne trudności metodologiczne. Badany może nie mówić prawdy o sobie, nie zawsze potrafi opisać swoje cechy zachowania. Stąd też opinię psychologiczną wystawia się nie na podstawie samego testu, ale w łączności z wywiadem psychologicznym. Wyniki testowe mają więc charakter pewnych hipotez, które trzeba sprawdzić poprzez rozmowę.

Specjalną grupę testów osobowościowych stanowią tzw. testy projekcyjne^ jak: test Rorschacha, polegający na interpretacji symetrycznych plam; Test