Psychologia ogólna14

42

Badanie testowe należy do netod eksperymentalnych: w badani-., tym możliwie dokładnie 1) określa się i kontroluje warunki badania, 2) stosuje się identyczne, odpowiednio przygotowane zadania, pytania, sytuacje, urządzenia, 3) podaje się zawsze taką samą instrukcję, 4) opracowuje się zarejestrowane czynności lub ich rezultaty, ujmując je liczbowo przy pomocy odpowiedniego klucza (tzn. zestawu poprawnych odpowiedzi i wskazówek, jak oceniać i punktować uzyskane wyniki). Taka procedura badawcza służy diagnozowaniu aktualnego stanu lub cech psychiki badanych osób; jest też podstawą prognoz co do możliwych form ich zachowania się w przyszłości. Dzięki ilościowemu ujęciu wyników dokonać można porównania badanych między sobą, wykrywania indywidualnych różnic kryjących się za różnymi rezultatami uzyskanymi przez badanych.

Dla wielu psychologów, którzy jedynie wynikom metod eksperymentalnych, zwłaszcza w postaci liczbowej, chcieliby przyznać naukową wartość, metoda ta wydawała się bliską ideału. Tym bardziej, że prócz wymienionych zalet test umożliwia prowadzenie badań krótkotrwałych na wielu osobach jednocześnie. Procedura testowania (organizacja badań, zbieranie, obliczanie wyników) jest prosta i nie wymaga szczególnego przygotowania i wysiłku ze strony testującego. Jest to zatem metoda ekonomiczna.

0 ile jednak proste jest samo testowanie, o tyle skomplikowana jest konstrukcja dobrego testu. Osobne problemy stwarza interpretacja i wykorzystanie wyników testu. Z tymi zagadnieniami wiąże się więcej ograniczeń niż korzyści.

Dobry test musi być dopasowany do poziomu badanych; zadania nie mogą być ani zbyt łatwe ani za trudne, ich sformułowanie musi być wyraźne, precyzyjne, nie sugestywne; nie mogą zbyt wiele wymagać od badanego (np. odpowiedzi zbyt skomplikowanej lub dotykającej sfery intymnej). Istotna jest formalna konstrukcja testu, ustalenie czasu i warunków technicznych badania.

Powyższe komplikacje dają się pokonać dzięki badaniom wstępnym, opracowaniom statystycznym i językowym. Uzyskuje się w ten sposób test wystandaryzowany, tj. ujednolicony (przebieg badania, materiał do badań, instrukcja, rejestracja wyników, obliczenia) oraz znormalizowany (opracowane są tzw. normy, czyli skala porównawcza i zasady przeliczania wyników surowych na porównywalne, pozwalające ocenić rezultat uzyskany przez badanego).