psychologia religii0

195

grupowe 1 poznawcze przedstawienia zła, t j. diabła* Dlatego też psychoterapia opętania winna brać pod uwagę system poznawczy pacjenta /por.: Hussey/.

Z kolei dwaj Pranouzi, Bourgeois i Broustra, opisują sposób oferowania przez kult modelu patologicznego. W przeciwieństwie do PLgga i Leona wskazują na to, że model ten nie był w etanie zapewnić stabilizacji osobowości. Wyniki swoich badań tek podsumowują: "Reasumując, religijna sekta zielonoświątkowców, uprawiająca trans /#../, nie mogła zintegrować ani ustabilizować nerwicy o charakterze histerycznym. Obcowanie z kultem opętania dawało efekt przejściowej sugestii, co prowadziło do wytworzenia modelu patologicznego". Artykuł ten opiera się na opisie tylko jednego przypadku.

Kończąc rozważania na temat opętania, wydaje się, że artykuł dra Bernarda Br ansa z 1975 r. jest jednym z najbardziej znaczących i obejmujących bodaj największą ilość zgromadzonego materiału. Badacz ten przedstawia bowiem materiał oparty na 4 przypadkach klinicznych i 99 pozycjach z literatury. Na bazie 4 typowych przykładów autor analizuje zjawisko opętania z punktu widzenia jego rozumienia przez psychiatrię, psychoanalizę i teologię.

Stwierdza, że opętanie występuje głównie u ludzi młodych, którzy nie posiadają histerycznych predyspozycji ani też nigdy nie przeżywali epizodów psychotycznych w czasie praktyk spirytualistycznych, lecz którzy wykazywali szczególnie silne zainteresowanie okultyzmem, często używali narkotyków i mieli kontakt z grupami żywo interesującymi się demonologią. Zdaniem Bronsa, ważne jest, te opętanie, szczególnie w młodości, nie ma żadnych cech histerycznych’. Należy je rozumieć jako * pseudozawieszenie konfliktu tożsamości: "Tęsknota za rajem prowadzi w konsekwencji do osiągnięcia opętania przez obce moce aż do granic absurdu. Utrata stabilnego miejsca w świecie jest odbierana jako utrata demonicznej mocy".

Rozważania teoretyczne oraz uv?agi krytyczne Bronsa zdają się do dzisiaj być najobszerniej opracowanym materiałem, ponieważ rozpatrują opętanie jako zjawisko wie1oczyunikowe.

Psychoanaliza i religia

Trzy opracowania poświęcono zagadnieniu religii w świetle psychoanalizy. Klasyczna definicja religii w tym ujęciu brzmi: religia jest rodzajem nerwicy natręctw. Poczynając od samego Preu&a, Gay usiłuje podważyć to twierdzenie. Sugeruje mianowicie, że bliższe przyjrzenia się obecnym metapsychologicznym określeniom, których używa Preud, dowodzi, iż mechanizmy przeciwne instynktowi, a które, jak powiada Preud,