skanuj0013 (Kopiowanie)

tego schematu symbolizuje przekrój poszczególnych kompartmentów organizmu, między którymi odbywa się transport substancji leczniczej (strzałki oznaczają kierunek przejścia). Ponieważ na schemacie tym pominięto

Ryc. 2.4. Uproszczony schemat procesów określanych skrótem LADME

proces uwalniania, można go określić skrótem ADME (absorption, distri-bution, metabolism, excretion). Jego uzupełnieniem jest bilans ilości substancji leczniczej w poszczególnych kompartmentach, przedstawiony następującym równaniem¹:

Ilość substancji    Ilość substancji    Ilość wydało- Ilość sub-

Dawka = leczniczej w + leczniczej w + nych metabo- + stancji miejscu podania    organizmie    bolitów    leczniczej

wydalonej z organizmu

(2.1)

Obrazem zmian ilości substancji leczniczej w poszczególnych kompartmentach jest wykres przedstawiony na ryc. 2.5. Nietrudno zauważyć, że ilość substancji leczniczej w miejscu jej podania stale się zmniejsza, ilość w organizmie się zwiększa, a następnie maleje, całkowita zaś ilość

	- Dl %J -
100	- Substancja
	lecznicza
60	\ w miejscu
	Y podania
60	\ MetaboUty___
	\/^r organizmie
	Y >— Nie zmieniona
40	- /\ ><T substancja
	/ \ lecznicza
20	J \yS • ^ wydalona z
C	11 2 3 4 5 6 7 0 tlh]

Ryc. 2.5. Przebieg zmian ilości substancji leczniczej w poszczególnych kompartmentach przedstawionych na ryc. 2.4.

substancji leczniczej wydalonej i jej metabolitów się zwiększa. Ponieważ suma ilości substancji leczniczej we wszystkich kompartmentach jest w każdej chwili równa dawce, wobec tego szybkość zmian ilości substancji leczniczej w organizmie musi być równa różnicy między szybkością wchłaniania a eliminacji.

(2.2)

Szybkość zmian ilości substancji ieczniczej w organizmie

Szybkość    Szybkość

wchłaniania    eliminacji

•»

Dokładniejsze przeanalizowanie, przebiegu krzywych przedstawionych na ryc. 2.5 oraz zależności przedstawionych równaniami 2.1 i 2.2 pozwala również zauważyć, że ilość substancji leczniczej w organizmie osiąga wartość maksymalną wtedy, gdy szybkość wchłaniania zrówna się z szybkością eliminacji oraz, że szybkość zmian ilości leku w organizmie jest równa szybkości jego eliminacji wtedy, gdy szybkość wchłaniania równa się zero (sytuacja taka zachodzi po podaniu dożylnym). Natomiast wtedy, gdy szybkość eliminacji jest równa zero staje się ona równa szybkości jego wchłaniania.

Zasygnalizowane skrótem LADME procesy uwalniania, wchłaniania, dystrybucji, biotransformacji i wydalania substancji leczniczych zostały szczegółowo omówione w kolejnych 5 rozdziałach tej książki.

1

W bilansie tym chodzi o ilości substancji leczniczej mierzone ułamkiem dawki, a nie masą wyrażoną w g czy mg.

24 Zarys biofarmacji