5. Hównowłiął Junumi w rozctortc/onych roztworach wodnych
Ocena kompletności modelu matematycznego
Model matematyczny obejmuje 10 równań (13.7) - (13.16), w których występuje 10 niewiadomych: stężenia wszystkich składników roztworu (oprócz wody cHł0 ■ 55,34 mol/dnr) i rozpuszczalność c,. Wartości pozostałych wielkości pK,. p'K3|, płK^. p'K^, p2Ka, pKw podano w treści zadania. Model jest kompletny.
Rozwi ązani e
Należy obliczyć rozpuszczalność fosforanu(V) amonu i magnezu w wodzie, bez uwzględnienia protolizy jonów amonu i fosfornnu(V). W tym przypadku model matematyczny znacznie się upraszcza. W obliczeniach należy uwzględnić równanie (13.7) oraz równania bilansu materiałowego, przy czym:
(13.17)
(13.18)
pomijamy. Podstawiając równania (13.13), (13.17) i (13.18) do równania (13.7) otrzymuje się:
(13-19)
K*-Cis'C**Ct“C«»
Iśtąd rozpuszczalność c, wynosi:
(1320)
Obliczenia
Po podstawieniu danych liczbowych otrzymuje się:
Po przeliczeniu stężenia molowego na stężenie wyrażone w g/100 cm3 roztworu rozpuszczalność soli MgNH*PO« wynosi:
_6,31-l<rM37_8^ [n_. _g
g
10
10
100 cm3 roztworu
CZĘŚĆ B
MODEL STECHIOMETRYCZNY
Do modelu stechiometiycznego podanego w części A zadania należy dodać reakcję dysocjacji soli dobrze rozpuszczalnej - fosforatiu(V) potasu:
KjPO^^+PO*1- (13.21)
Liczba składników roztworu zwiększyła się o jon potasu.
MODEL MATEMATYCZNY
W modelu matematycznym należy uwzględnić:
- w bilansie materiałowym jonów POi3" dodatkowe źródło tych jonów w roztworze - sól KjPO*:
C.+C“V +<w +V°J +cH^o. 03-22)
- obecność jonów K* w roztworze przez ułpźenie bilansu materiałowego jonów potasu. Stężenie cK, jest trzykrotnie większe niż formalne stężenie soli KjPO< (c), co wynika ze stechiometrii reakcji (13.21):
3c-ck, (13.23)
- stężenie jonu potasu należy również wprowadzić do bilansu ładunków:
2V- +CNHI +V %<>• “V- +2chfoi- +ch,po; +COH- <l3M) Ocena kompletności modelu 0
W skład modelu wchodzą równania (13.7) - (13.14), (13.22) - (13.24). Do modelu wprowadzono jedną niewiadomą cK« i jedną daną - stężenie formalne K3PO4 - c. Liczba niewiadomych jest równa liczbie równań tworzących model. Model jest kompletny.
Rozwiązanie
Ponieważ podobnie jak w Części A przykładu w-treści zadania podano warunek, aby nie uwzględniać stężenia produktów protolizy jonów PO* j NHT, model matematyczny obejmuje jedynie równania: (13.7X (13.13), (13.17), (13.8), a równanie (13.22) upraszcza się do postaci:
cs +c=ckp>- (13-25)
Podstawiając równania (13.13), (13.17), (13.25) do wyrażenia na iloczyn rozpuszczalności (13.7) otrzymuje się: