strona14

CZ^ŚĆ II ZASTOSOWANIA

wzrósł do js procent w następstwie globalnego kryzysu finansowego z 2008 roku.

.Kieświęte przymierze" między udziałowemu zorientowanymi na zyski w krótkim okresie a zawodowymi menadżerami M/raniczylo zdolności inwestycyjne korporacji

Pojawienie się modelu .maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy* w erze nowych finansów drastycznie ograniczyło zasoby przeznaczane na inwestycje o długookresowej efektywności przez korporacje spoza sektora finansowego.

W tym okresie obserwowaliśmy drastyczny wzrost zysków rozdzielonych, to znaczy takich, które przekazuje się udziałowcom w formie dywidend i wykupu akcji własnych. W lalach 1950-1970 stanowiły one na przykład w USA 34-55 procent całkowitych zysków korporacji¹*. W latach 2001-2010 największe amerykańskie firmy dystrybuowały 94, a największe brytyjskie - 89 procent zysków’⁹.

Znacząco ograniczyło to zdolność inwestycji korporacji w tych krajach. W przeciwieństwie do powszechnego wrażenia, to nie emisja nowych akcji czy nowe kredyty, a zyski zatrzymane (niedystrybuo-wane między udziałowców) są głównym źródłem finansowania inwestycji. Biorąc to pod uwagę, gwałtowny spadek zysków zatrzymanych - z 55-65 do ledwie 6 procent w przypadku amerykańskich korporacji oznaczał ogromny spadek zdolności dokonywania przez przedsiębiorstwa inwestycji nakierowanych na efektywność w długim okresie.

Zyski firm niefmansowycb, przynajmniej w USA, zaczęły być coraz bardziej uzależnione od ich działalności finansowej

Zwłaszcza w USA firmy spoza branży finansowej w ogromnej mic-•• C. Palma, The Raenge of ihe Matka on th< Rentiert, d/. cyt., s. 851, wykres ij.

••    W. La ronick, Big Payouts to Shareholders art Holding Back Prosperity, .The Guar

dian*. 27 sierpnia 2012; dostępne pod adresem: http://www.lheguardian.eom/ commcnttsfree/20i2/aug/27Aharcho!dcr-payouts-ho!ding-b3ck- prosperity.

rzc zwiększyły zasób posiadanych aktywów finansowych. Stosunek aktywów finansowych do niefinansowych znajdujących się w ich posiadaniu urósł stopniowo z jo procent w 1950 do 40 procent w 1982 roku. Potem wystrzelił w górę i w 2001 roku osiągnął 100 procent. Następnie spadł do 81 procent w roku 2008 i znów gwałtownie wzrósł w 2009. kiedy to osiągnął nowy rekord na poziomie 104 procent. Później pozostał w zasadzie na tym poziomic’¹.

W przypadku niektórych firm ich gałęzie finansowe stały się w ostatnim okresie głównym źródłem zysków, przyćmiewając ich oryginalne gałęzie wytwórcze. W 2003 roku 4$ procent zysków GF. jkkIio-dzilo z GF Capital. W 2004 roku natomiast aż So procent zysków GM pochodziło z jego gałęzi finansowej, GMAC, a Ford wszystkie zyski w latach 2001-2003 osiągnął dzięki działalności Foid Finance¹¹.

wnioski: FINANSE TRZEBA RYGORYSTYCZNIE REGULOWAĆ WŁAŚNIE DLATEGO. ŻE MAJĄ ONE TAK WIELKĄ SILI-

Kapitalizm nie rozwinąłby się tak, jak się rozwinął, gdyby nic system finansowy. Rozpowszechnienie bankowości komercyjnej, pojawienie się giełdy papierów wartościowych, postęp w bankowości inwe-

W jon i 20:2 tokubyl tu |x>/iomic 99 procent. Dane w tym akapicie pochodź.) /. The Fedcral Rcservc Board i 54 dostępne pod adresem: http://www.fcdcralre-serw.gov/apps/Tof, Podobne szacunki dla początku XXI wieku można znaleźć w: J. Crotty, If Financial Marka Compaiiion i> >0 tnunu. WhyAre Financial Firm Frofits So High. dz. cyt. Inne szacunki wskazują na niższe liczby. Jednak ireud pozostaje taki łam: stosunek ten wynosił w 1933 roku niewiele ponad iO procent, wzrósł do około jo procent w połowie lat So. 1 do 30 procent na początku XXI wieku Przed kryzysem z 200S roku spadł do około 45 procent, a do roku aoio znowu wzrósł do 30 procent. Por. W. Milheig. N Shapłro, Implications of che Recenc Financial Crisisfor lnno'.tition, New Scltool for Social Research, od bitka, luty 201).

Informacje dotyczące GE pochodzą z R. Blackburn, Financc ar.d (he Fourth Dimention, .New Left Rcview' 2006. maj/czerwiec, s. 44. Z kolei 1. Froud (Ff-nancialisation and Stratcgy: Sarratiir and Sambcrf, Routledge. London 2006) szacuje, żc ta stopa mozc sięgnąć nawet 50 procent. Dano dla Forda pocliodzą z publikacji R. Blackbourna.dla GM - r. publikacji J. Frouda.

261