Untitled12

• na ustawodawstwo i reformy ekonomiczne, polityczne i socjalne w tym j/ialał p^owa/”^_um jyialthus napisał swój esej o ludności, Bentham proponował kontrolę jeszcze _bcnthamiści byli rzecznikami całej listy reform, obejmującej prawo ^a P . tvm również kobiet), reformę więziennictwa, wolność wypowiedzi

dorosłycn t^w j    ......______;_____„..........„u

pOU

oktes'^e

urodzę'¹

wyborcze o ^ ^ przepisy o służbie cywilnej i legalizację związków zawodowych. Bentham jwolność P^rasy.    _esj_an]_cj_t 7_C działalność ludzi jest motywowana dwoma usilnymi

wyszedł z P _0Sjąg_nię_Ci_a przyjemności i uniknięcia przykrości. Gdyby społeczeństwo mierzyć przyjemność i przykrość, wówczas można by tworzyć prawa, które by potrafiło aksimum szczęścia maksymalnej liczbie jednostek. Najlepszym sposobem ^zaP^eNV p_rzyjemności i przykrości była, zdaniem Benthama, miara wyrażona w pienią-^m*^er^Tak' więc Bentham i jego zwolennicy żywili nadzieję, że uda się przekształcić ^    soołeczeństwa w naukę ścisłą, przez ustawodawstwo realizujące maksimum

dobradla maksymalnej liczby ludności.

Aczkolwiek J.S. Mili, tak jak radykałowie filozoficzni, był mocno zainteresowany reformami politycznymi, gospodarczymi i socjalnymi, odrzucał on częściowo niektóre aspekty benthamizmu akceptowane przez swego ojca. Zanim ukończył dwadzieścia lat, zredagował pięciotomowe wydanie prac Benthama i pod wpływem swojego ojca uległ silnej indoktrynacji systemem benthamowskim. Nigdy nie dowiemy się. ile z owej ostrej depresji psychologicznej, która opanowała go, gdy stał się dorosłym, przypisać można jego rosnącemu niezadowoleniu z poglądów swojego ojca i Benthama, niemniej przez resztę swojego życia nadal rywalizował z Benthamem pod względem zainteresowań reformą socjalną, odrzucając jednocześnie pewne aspekty jego konstrukcji teoretycznej. Dwa aspekty systemu benthamowskiego niepokoiły go szczególnie. Pierwszym był dogmatyzm w poglądach radykałów filozoficznych, widoczny zwłaszcza w ich upieraniu się przy możliwości analizowania ogółu ludzkich zachowań w kategoriach hedonizmu opartego na rachunku: przyjemność lub przykrość. Pod wpływem Comte'a i innych. Mili nie mógł akceptować tak ciasnego poglądu, który sprawiał wrażenie, że nie bierze pod uwagę wielu sposrod elementów odróżniających ludzi od zwierząt. Drugą niepokojącą Milla cechą ■wty ow filozoficznych było to, że pod pewnymi względami nie byli oni dostatecznie parni. Chociaż w perspektywie historycznej poglądy Milla mogą nie wydawać się Ogólnie radykalne, były bardziej lewicowe od poglądów jego ojca i innych bezkom-j 5 ..owych zwolenników tradycji benthamowskiej. Tym. co najbardziej różniło ortr.a ^{3 0C}* ^utylitarian, była jego otwartość na nowe idee — cecha, która byłaby obca “""‘‘"Cym™ benthamiScic.

Leseferyzm, interwencja czy socjalizm?

d°ty_CZące ^^Zrn    w dziedzinie teorii ekonomii przerzucił się na jego poglądy

P°glądów    gospodarczej i socjalnej. Jego pisma wykazują tak dziwną mieszankę

•hterwenc j^{?C n}'^C s'9 on zaklasyfikować jako zwolennik czy to leseferyzmu, czy ^tak subtcl ^CZ^ ^nawel socjalizmu. Najlepszym możliwym sposobem scharakteryzowania ^w kateo^⁰ ' komplikowanego myśliciela, jakim był Mili, byłoby chyba stwierdzenie, ® ⁿach nnlitvH n-.mctu/a rpr>rp7f>ntnwał nn nunkt Dośredni między klasycznym