Untitled6(1)

108 Rezultaty polityki neoliberalnej. ..

-    dobór w procesie prywatyzacji przede wszystkim przedsiębiorstw dobrych z pominięciem tych, które mogłyby przynieść znaczny deficyt;

-    trudność znalezienia dostatecznie precyzyjnych wskaźników, które zapewniałyby mocne podstawy do argumentacji przekonującej o większej niż w sektorze publicznym efektywności sektora prywatnego;

-    metody prywatyzacji zapewniające duże rozmiary rządowej pomocy finansowej i utrudniające ocenę rzeczywistej opłacalności sprzedaży przedsiębiorstwa;

-    dążenie do znacznego zaniżenia wartości sprzedawanego przedsiębiorstwa (niekiedy poniżej 1/3 rzeczywistej wartości);

-    nadmierna wycena kosztów na rzecz konsultantów i firm konsultingowych;

-    wymknięcie się procesu prywatyzacji spod kontroli parlamentu i jego komisji oraz brak dostatecznej informacji zc strony większości agend rządowych.

Z powyższego zestawienia wynika, iż wiele braków, które dały o sobie znać w W. Brytanii wystąpiło również w procesie prywatyzacji w Polsce. Nawiązując do doświadczeń polskich J. Klich stwierdza, iż „jak dowodzi tego przykład Wielkiej Brytanii, nawet w kraju o znacznie lepiej rozwiniętej infrastrukturze ekonomiczno-finansowej nic udało się całkowicie wyeliminować potknięć, błędów i pomyłek” .

Nie sposób pominąć faktu, że J. Klich analizuje proces pry'watyzacji przede wszystkim w mikroskali, a więc z punktu widzenia wzrostu lub spadku efektywności poszczególnych przedsiębiorstw. Jest więc konieczne uzupełnienie tego mikroekonomicznego spojrzenia - opartego na badaniach empirycznych - makroekonomicznym spojrzeniem opartym na przesłankach teoretycznych. Dotyczy to wzrostu gospodarczego kraju, stanu zatrudnienia, stopy życiowej społeczeństwa, a przede wszystkim podstawowych dla całej „konserwatywnej rewolucji” M. Thatcher konsekwencji ograniczenia roli państwa.

Zacznijmy od wzrostu gospodarczego, opierając się na danych statystycznych OECD. Z tego punktu widzenia będą miały istotne znaczenie 3 zestawienia:

’ 1) porównanie wzrostu ekonomicznego W. Brytanii w latach 70. i latach 80. (tabela 5);

2)    porównanie wzrostu ekonomicznego W. Brytanii w latach 80. oraz niektórych krajów OECD, które przechodziły zbliżony proces (jak np. USA i częściowo Kanada), ze wzrostem w krajach, które trzymały się założeń polityki ekonomicznej Keynesa i podstawowych założeń polityki „wclfare State” (tabele 6 i 7);

3)    porównanie zmian w stanie zatrudnienia wg schematu przyjętego w punkcie 2.

Tabela 5. Ekonomiczny wzrost W. Brytanii w latach 70. i 80. (w procentowym stosunku do PKB)

lata	70.	lata	80.
1970	+2,2	1980	-2,4
1971	+1,7	1981	-1,2
1972	+3,2	1982	+1,6
1973	+7,1 _	1983	+3,3
1974	-1,8	1984	+2,6
1975	-1,1	1985	+3,6
1976	+2,9	1986	+3,3
1977	+2,2	1987	+4,5
1978	+3,6	1988	+3,7
1979	+2,7

Tabela 6. Przeciętny roczny wzrost dochodu narodowego (PKB)²⁵

	1975-9	1980-4
Austria	2,7	1,6
Szwecja	1,5	1,6
Wielka Brytania	2,0	0,6
USA	3,3	2,0
OECD Europa	2,7	U

W s'wietle tabeli 5 przeciętna wzrostu gospodarczego W. Brytanii w latach 70. wynosiła 2,27%, a w latach 80. obniżyła się do 2,04%. Natomiast przeciętny wzrost gospodarczy wszystkich krajów OECD wynosił w latach 70. 3,3%, a w latach 80. 2,7% (tabela 7).

Porównanie w obu wyżej wymienionych okresach W. Brytanii, USA i Kanady, prowadzącymi politykę neoliberalną, z Austrią, Szwecją i Australią, kontynuującymi politykę „welfare stale”, umożliwia tabela 7.

Tabela 7. Wzrost dochodu narodowego w latach 70. i 80.

Lata	Wielka Brytania	USA	Kanada	Austria	Australia	Szwecja	OECD
70. 80.	-2,27 -2,04	2,73 2,43	4,71 0,31	4,01 2,6	2,46 3,9	2,48 2,4	3,3 2,7

25

R. Mishra, The „Welfare State" in Capitalist Society, Toronto 1990, s. 129.