Zdjęcie0613

, produkty bogate w błonnik pokarmowy skutecznie opóźniają wchłanianie cukru do ' krwi obiegu. czyniąc ten proces rozłożonym w czasie:

« urozmaicenie posiłku obniża indeks giikemiczny, np. sam makaron ma łG około 50,

natomiast makaron z sosem mięsnym (białko i tłuszcz) - IG = 20;

. wysoko temperatura spożywanego posiłku może podwyższać wartość IG;

•    dojrzałe owoce (np. banan) mają znacznie wyższe IG niż niedojrzałe;

•    silne rozdrobnienie produktu także przyczynia się do zmiany wartości IG, produkty mocno rozdrobnione - np. ziemniaki puree mają wyższy IG niż tradycyjnie gotowane ziemniaki;

•    fruktoza ma niski indeks giikemiczny (1G=20), ale po wchłonięciu z przewodu pokarmowego dostaje się do wątroby, gdzie jest prawie w całości metabolizowana do trigli-cerydów. Nie stymuluje wydzielania insuliny, ale ma niekorzystny wpływ na przemiany lipidów.

Wiele diet zalecanych w leczeniu otyłości i cukrzycy ocenia przydatność w diecie produktów spożywczych według wartości indeksu glikemicznego. IG wskazuje jednak tylko na jakość węglowodanów, ale nie uwzględnia ich ilości w produktach. Wartość indeksu gli-kemicznego wskazuje, jak szybko poszczególne węglowodany są rozkładane do glukozy i wchłaniane. Dobór produktów w diecie chorego na cukrzycę powinien, oprócz indeksów glikemicznych, uwzględniać także: wartość energetyczną produktu spożywczego oraz ładunek giikemiczny produktu (ang.: glycemic load).

Ładunek giikemiczny uwzględnia zarówno wartości indeksu glikemicznego, jak i ilość zawartych w danym produkcie węglowodanów. Korzystając z tabel wartości odżywczej produktów spożywczych, można obliczyć ładunek glikemiczcny danego produktu lub potrawy. W tym celu wykorzystuje się następujący wzór:

gdzie:

W - ilość węglowodanów w danej porcji [g],

IG i indeks giikemiczny,

LG i ładunek giikemiczny.

W planowaniu diety dla chorych na cukrzycę można w ocenie ich przydatności dla chorego także wykorzystywać wymienniki ustalone dla węglowodanów, białek i tłuszczów.

Wymiennik węglowodanowy (WW) jest to taka ilość produktu spożywczego, który dostarcza 10 g węglowodanów przyswajalnych. Jeden wymiennik zawarty jest np. w 20 g chleba. Przy planowaniu diet przeliczenie należnej ilości węglowodanów na wymienniki węglowodanowe ułatwia dobieranie takich wielkości porcji różnych produktów spożywczych, które dostarczają w każdym posiłku odpowiednią, taką samą, ilość węglowodanów. W tabeli 29 przedstawiono ilości produktów dostarczających 10 g węglowodanów przyswajalnych, czyli 1 wymiennik węglowodanowy.

Wymiennik białkowy (WBz) - jest to taka ilość produktu spożywczego lub potrawy, który zawiera 10 g białka zwierzęcego. Jako wzorzec przyjęto porcję mięsa cielęcego o masie 50 g, która dostarcza 10 g białka i ok. 40 kcal energii.