Zdjęcie688

7. Tajniki kompozycji

Warno potfcu dominanta kompozycyjna • kompozycja otwarta/ zamknięta • fabuła ■ kolaż tekstowy • formy podaaae

kk mż była na początku mowa, teksty literackie cechuje swoista „nad-oręanizacja" - to nie przypadkowe, spontanicznie tworzone na potrzeby danej sytuacji wypowiedzenia, lecz zamierzone I utrwalone całości, będące rrrukatem długiej i żmudnej pracy (czasem trwającej nawet wiele lat)*⁴. Mają aer twoją kompozycję, a więc właściwy im układ elementów, który sprawia, żr czytając. rozpoznajemy zależności między poszczególnymi informacjami i mkafony wiedzę o danym utworze, jego święcie przedstawionym, boha-ndk fabule, specyfice dzieła. Kompozycja bowiem to organizacja utworu jako znaczeniowej całości.

hdufiąy się krawiecką metaforą, można powiedzieć, że autor jest żarów-m twórcą samej językowej „tkaniny”, jak i kroju, wykończenia oraz ściegów (choć oczywiście ani język, ani znaczenie do nikogo indywidualnie nie należą, i kompozycja elementów warunkowana jest przez wiele czynników, z tradycją iaeracką na czele). Jednak to czytelnik - otrzymując niejako dzieło, poprzez kkturę. do indywidualnego użytku - doświadcza na sobie wszelkich jawnych i ukrytych właściwości utworu, rozpoznaje jego składniki i ich funkcje, ustala śh siebie ich ważność i wartość.

Woźna więc stwierdzić, że każdy utwór, jako efekt artystycznej kreacji, powinien być pod względem kompozycji rozpatrywany osobno, z uwzględnieniem wszelkich występujących w tekście cząstek i ich wzajemnych związków. Tutaj jednakże poszukujemy tego, co wspólne, charakterystyczne dla w-ełu tekstów literackich.