© Podane w ramce archaizmy podziel zgodnie z kategoriami podanymi w ramce.
Ibohatyr • bożyc • dwie niewieście • imaginować sobie • krwie • letniczek • misiurka • morderz • naprawion • ociec • otrok • pawęż • pogłówne • poszedł bych • rękoma • uploteczki • uźrzeć • wiesna • zbrodzień • znan • zwyciężyciel
Archaizmy fonetyczne (brzmieniowe) |
Archaizmy fleksyjne (różnią się od dzisiejszych form odmianą) |
Archaizmy słowotwórcze (różnią się budową słowotwórczą) |
Archaizmy wyrazowe (wyrazy, które całkowicie wyszły z użycia) |
© Z podanego fragmentu Potopu wypisz po pięć archaizmów. Przy każdym archaizmie napisz jego współczesny odpowiednik.
[...] pan Zagłoba poczynał opowiadać o swych dawnych przewagach: jako jeszcze za życia pana Koniecpolskiego przyczynił się dwukrotnie do zwycięstwa nad Gustawem Adolfem, jak potem Chmielnickiego splantował, co pod Zbarażem dokazywał, jako książę Jeremi na jego radach we wszystkim polegał i jako mu prowadzenie wycieczek powierzał...
- A po każdej wycieczce - mówił - gdyśmy na pięć albo na dziesięć tysięcy hultajstwa napsuli, to Chmielnicki aż łbem z desperacji w ścianę trykał i powtarzał: „Nikt inny tego nie uczynił, tylko ten diabeł Zagłoba!", a kiedy już do paktów Zborowskich przyszło, to chan sam jako dziwo mnie oglądał i o konterfekt1 upraszał, bo chciał go sułtanowi w prezencie posłać.
Postanowili tedy pułkownicy pod Białymstokiem obrać tymczasowo regimentarza2, który by aż do przyjazdu pana Sapiehy rząd nad wszystkimi sprawował. Nie potrzeba mówić, że z wyjątkiem pana Wołodyjowskiego, każdy pułkownik o sobie myślał.
Rozpoczęły się zabiegi i kaptowania. Wojsko oświadczyło, że chce mieć udział w wyborach, i to nie przez deputatów, ale w kole generalnym, które wnet w tym celu złożono.
- A któż tu najstarszy? - zapytały liczne głosy.
- Wuj najstarszy! - zakrzyknął nagle pan Roch Kowalski tak gromkim głosem, że aż wszyscy zwrócili głowy w jego stronę.
Jest tyle do powiedzenia!