e
z— otrzymaną w Zd otrzymmmą przy
P| I *r - <o )- 0,68,
p(l xr “ *J<*°)* °»93*
Rye. 1.1.
* praktyce pomiarowej przyjmuje olę, ze prawdopodobieństwo równe 0,997 Jeet tak duse, te nożna przyjąć w przybliżeniu 1, Dlatego tez błąd graniczny A z pojedynczego pomiaru określa eię (z zachowaniem poda-nyoh uprzednio założeń) wzorem
A x - 3o
W pomiarach mało dokładnych przyjmuje aię, ze prtiwdopodobleńatwo 0,95 Jest wyetarczająco bliskie 1 i wtedy fiz ' 2a • 7-nnJooość odchylenie standardowego o pojedynczego pomiaru umożliwia więc oszacowanie granicy, w której mieści się z prawdopodobieństwem bllakia 1 wartość rzeozywlsta błędu.
Błędy systeaatyozne
łartośol rzeczywiste błędów systesatycznyoh, podobnie Jak przypadkowych, równlet nie są znane, f praktyce stosuje nlę oozaoowanle od góry tych błędów, a więo wyznacza się błędy graniczne.
Szczególnym przypadkiem błędu systematycznego, którego wartońć rzeczywista aot* być określona dokładnie, Jeet tzw. błąd metody, który powstaje przez etoeowanle uproszczonego modelu zjawiska - metody poolo-rowej.
Błędem metody nazywamy różnicę między tmrtośolą wyniku etonowanla uproesozonego modela e wwrtośoią atosowmnla dokładnego modela, e więc
" *u ~ V (1w12)
Błąd metody wzięty z przeciwnym znakiem i wyrmtoBj wzorem
p“- AS (1.13)
nazywany poprawką. Jeśli to nie będzie prowadziło do aieJednociaczsstoi będziemy pomijali w zapisie błędu metody intfeka s.
W przypadku pojedynczego pomiaru aie określa się relacji między składową systematyczną i przypadkową błędu rzeczywistego, lec* wyzca-oro się błąd graniczny.
Tle?.de narzędzie pomiarowe aa podar.ą przez producenta wartość błędu granioznego, Jaką otrzymuje eię dokonując pomiaru tym idee.
Opróoz błędu narzędzia pomiarowego należy uwzględnić błąd zaztomo-weme; metody pomiarowej. Kozna to zrobić albo w formie poprawki przez dodanie jej do wartośoi odczytanej z przyrządu, wtedy wynik pcsderu
me postać
ł p i A X, (1,Y4)
albo przez zwiększenie wartości błędu granicznego pomiaru o moduł błędu metody Aax, wtedy wynik pomiaru Jest następujący
ka t ( AX i [ A*x|) • (1.15)
gdzie A x błąd graniczny narzędzia p<»iarowego określony prze* producenta,
Przykład. Załóżmy, te dokonujemy pomiaru 31* iródła woito-■lerzea analogowym. Toltoolerz wskazał wartość - 2,95 T. tyaikający z klasy woltomierza błąd granlcznyi A^ - 0,03 7. ?e uwtględniesiu spadku napięcia na rezystancji wewnętrznej iródła (model dokładny) otrzymuje się wartość Ug ■ 3,00 T. »tedy błąd metody: A~ • 7* - 7e» ■ >0,05 ▼, poprawka p ■ 0,05 1. Jeśli przyjmiemy, te wartością zmierzoną jest wartość odczytana a przyrządu, wtedy wynik pomiaru:
°u 1 ( A0U * * 2,95 1 0#C8 T*
Jeśli przyjniemy, te wartością zalertoną Jeet wartość odczytane z przyrządu z uweględnlenlen poprawki, to wynik pomiaru
0U ♦ p 1 AU - 3,00 z 0,03 T.