Zych Kobieta w Kościele po II Soborze6

42 Łukasz Zych

kiego. Wspominają o tym dwa jego paragrafy: 1577 i 1578. Niedopuszczanie kobiet do święceń kapłańskich wynika z Nowego Testamentu, zgodnie z którym wszyscy apostołowie byli mężczyznami, więc Jezus nie chciał, żeby kobiety mogły dostąpić zaszczytu otrzymania tego sakramentu. Zdanie, które brzmi: „Z tego powodu ordynacja kobiet nie jest możliwa” (§ 1577) nie daje szans na jakąkolwiek dyskusję na ten temat.

Ten aspekt katolickiej doktryny jest najbardziej atakowany przez niektóre katolickie organizacje kobiece, które nie zgadzają się z tak ścisłym zakazem kapłaństwa kobiet. Największą z nich, domagającą się zmiany tej doktryny, jest Organization of Women in the Roman Catholic Church. Wysuwa ona kilka kontrargumentów dla oficjalnego stanowiska uniwersalnego Kościoła katolickiego w tej sprawie:

-    kobiety i mężczyźni równo uczestniczą w kapłaństwie Jezusa Chrystusa;

-    sztywne stanowisko Kościoła katolickiego w tej sprawie jest oparte na wieloletnich uprzedzeniach;

-    Jezus dał swoje pełnomocnictwo zarówno mężczyznom, jak i kobietom w trakcie ostatniej wieczerzy;

-    do IX wieku kobiety mogły być diakonisami w Kościele katolickim, co stanowi punkt wyjściowy dla dialogu w sprawie możliwości wyświęcania kobiet w czasach współczesnych;

-    zdolność kobiet do bycia wyświęconymi została udowodniona przez przywiązanie do Maryi;

-    większość kościołów chrześcijańskich akceptuje kobiety-kapłanki, co pociąga za sobą wniosek, iż nie jest to sprzeczne z przesłaniem Jezusa Chrystusa ani z tradycją chrześcijańską;

-    fakt, że wiele kobiet czuje powołanie do bycia księżmi, oznacza, iż jest to działanie Ducha Świętego (Becker 1998:43).

To zdecydowanie jeden z najbardziej kontrowersyjnych tematów dotyczących obecności kobiet w Kościele katolickim, a rosnąca liczba kościołów chrześcijańskich dopuszczających kobiety do święceń kapłańskich pozwala przypuszczać, że będzie on istotny także i w przyszłości.

Kolejną sprawą jest znaczenie roli zakonnicy dla Kościoła katolickiego. Dokumenty soborowe podejmują problematykę nowej wizji duchowieństwa (Presbyterorum Ordinis), ale skupiają się przede wszystkim na kwestiach dotyczących księży. W żadnym z dokumentów soborowych słowo „zakonnica” lub „kobieta konsekrowana” nie pojawia się ani razu, co może prowadzić do konkluzji, że kwestie związane z żeńskim duchowieństwem nie były najważniejszymi sprawami II Soboru Watykańskiego.

Dokumenty posoborowe również nie dostrzegają tego problemu jako istotnego. Jedynie papież Jan Paweł II podkreślił rolę społeczną zakonnic, zauważył ich znaczący wkład pracy dla Kościoła i ludzkości w budowanie relacji z Bogiem (Jan Paweł II 1984b). Wielu badaczy Kościoła katolickiego zarzuca tej instytucji niedocenianie roli, jaką odgrywają w niej kobiety (Adamiak 2005). Sobór Watykański II nie zmienił wiele w tej sprawie.

Kult Maryi a wizja kobiety

Kult Maryi, matki Jezusa Chrystusa, jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech doktryny Kościoła rzymskokatolickiego. Ten kult nie jest typowy dla innych kościołów chrześcijańskich, szczególnie tych, które powstały w okresie reformacji. Oczywiste jest, że analiza postaci Maryi jako Matki Bożej musi zostać w tym artykule ograniczona do próby odpowiedzi na pytanie, na ile Maryja jest przykładem (lub modelem) dla wizji kobiety według Kościoła katolickiego.

W Katechiztnie... znajduje się ponad sześćdziesiąt paragrafów, które poruszają problematykę związaną z Maryją. Większość z nich dotyczy wyjaśnień znaczenia Maryi Dziewicy w historii zbawienia, niepokalanego poczęcia i wagi szacunku, jaki powinni mieć wobec Maryi katolicy. Jedynie jeden paragraf odnosi się do postaci Maryi jako kobiety. Określenie „duchowe macierzyństwo” (§ 2356) jest tłumaczone jako forma błogosławieństwa Boga dla całego elementu kobiecego zawartego w Kościele i na świecie. Ta ciekawa koncepcja nie jest, niestety, rozwinięta.

W nauczaniu Kościoła katolickiego stanowczo podkreśla się, jak istotna jest rola postaci Maryi dla kobiet - „zmazała” ona pierworodny grzech popełniony przez Ewę i dała szansę wszystkim kobietom na uczestnictwo w zbawieniu. Jan Paweł II poświęcił dziesięć encyklik. listów apostolskich