001

Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych kl.4T 1

Lekcja 7

Temat: Smarowanie., rodzaje smarowania

Smarowaniem nazywamy proces wprowadzenia smaru i tworzenia warstwy smarującej oddzielającej w pełni lub częściowo dwie trące ze sobą powierzchnie.

Czynnościami smarowniczymi nazywamy wprowadzenie smaru płynnego lub mazistego do obudowy pary trącej lub do jej wnętrza (np. do obudowy przekładni głównej, wnętrza skrzyni biegów, miski olejowej silnika) oraz wtłoczenia przez smarowniczki smaru (np do łożysk, sworznia zwrotnicy). Zapewniając tym samym obecność smaru w okolicy powierzchni trących lub wprost na nich, co nie jest wystarczające dla utworzenia w trakcie pracy optymalnego rodzaju tarcia.

Optymalne warunki tarcia występują wówczas, gdy powierzchnie części oddzielone są smarem płynnym lub mazistym tarcie zewnętrzne zamienione jest na tarcie wewnętrzne smaru. Aby wystąpiło tarcie płynne konieczne jest wytworzenie odpowiednio grubej warstwy smaru odpornej na przerywanie niezezwalającej na wystąpienie styku metalicznego, zdolnej do wytworzenia odpowiednich sił unoszących, równoważących nacisk normalny.

Smarowanie hydrostatyczne ma miejsce w przypadku, gdy naciski jednostkowe przenoszone przez współpracujące powierzchnie elementów w czasie są stałe, a warstwa smaru między nimi zwana filmem smarnym wytworzona jest na drodze hydrostatycznej w wyniku tłoczenia do odpowiednio ukształtowanych przestrzeni między trącymi powierzchniami smaru pod takim ciśnieniem, aby zrównoważył on nacisk normalny.

/V

i—

Rys.7.1 Łożysko stopowe smarowane hydrostatycznie wykres ciśnienia w poduszce smarnej

Przy stałym nacisku jednostkowym i stałym ciśnieniu tłoczonego smaru tworzy się poduszka smarna, która zapewnia utrzymanie stałej odległości obu powierzchni rzędu 0,1^0,15 mm. Smarowanie hydrostatyczne stosuje się do łożysk stopowych podłużnych jak i do poprzecznych.

W przypadku eksploatacji pojazdów mechanicznych smarowania hydrostatycznego nie da się zastosować w silnikach, ponieważ:

•    silnik pracuje przy zmiennych obciążeniach i obrotach,

•    naciski jednostkowe ulegają zmianie w czasie, między elementami współpracującymi czop - panewka; w silnikach wysokoprężnych wynoszą 18 kG/cm² tj. około 18 MPa,

•    smar między powierzchnie współpracujące musiał by tłoczony być pod dużym ciśnieniem aby zrównoważyć naciski jednostkowe.

Części samochodowe smarowane są hydrodynamicznie.

Smarowanie hydrodynamiczne - smarowanie płynne polegające na całkowitym oddzieleniu dwóch odpowiednio ukształtowanych powierzchni współpracujących ze sobą za pomocą warstwy oleju tworzącej film smarny w wyniku ich względnego ruchu, w której to warstwie oleju panuje dynamiczne ciśnienie równoważące obciążenie zewnętrzne.

Smarowanie to jest możliwe przy:

•    tarciu ślizgowym w łożyskach poprzecznych,

•    tarciu posuwisto - zwrotnym tłok cylinder,

•    tarciu toczno - ślizgowym przekładnie zębate.

Lekcja 7