B) Własność ziemska skonfiskowana lub podległa przymusowej sprzedaży po roku 1863 w t. z. prowincyacli zabranych.
Polska własność ziemska na Wołyniu, Podolu i Ukrainie przed rokiem 1868 była jeszcze, pomimo konfiskat, bardzo silna,. Stanowiła ona we wszystkich trzech prowincjach około 89% całej własności ziemskiej, dla Rossyan pozostawało zaledwie 11%. Same Podole miało jeszcze 90%. ^ego nie dość. Polacy stanowili jedyną w owe czasy ekonomiczną i przemysłową siłę kraju. W ich reku był przemysł cukrowniczy i młynarski — dwie najsilniejsze gałęzie przemysłowe. Własność ta produkowała pszenice na export, a wówczas port odeski był jedyną drogą odpływową. Kraj bez ko-munikacyi, bez kolei żelaznych, bez kanałów spławnych. W tych warunkach zorganizowanie przemysłu, handlu i produkcyi nastręczało ogromne trudności i trzeba było niezwykłego wysiłku energii i pracy, aby temu zadaniu podołać i straty po roku 1881—82 pokryć. W takich warunkach Polacy stawali się nietylko pierwszorzędną siłą ekonomiczną w tych trzech prowincyacli dawnej Rzptej polskiej, ale i w państwie rossyjskiem reprezentowali czynnik produkcyjny, korzystający, o ile w ciężkich warunkach życia państwowego można było, z postępu technicznego.